دیدبان: بیژن نوباوه وطن نماینده پیشین دوره های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی است. وی در طول مدت نمایندگی در کمیسیون فرهنگی مجلس حضور داشت و به عنوان نایب رئیس این کمیسیون مشغول به فعالیت بود. نوباوه همچنین به زبان انگلیس مسلط است و پیش از ورود به مجلس رئیس دفتر سیاسی صدا و سیما در سازمان ملل بوده است. با توجه به آشنایی وی با مسائل رسانه و رصد از نزدیک وقایع فتنه 88 گفتگویی با وی در خصوص نقش رسانه در فتنه 88 ترتیب دادیم که مشروح آن را می خوانید
شما بعد از گذشت 7 سال فتنه 88 را چگونه می بینید؟
فتنه 88 ظاهرش کاملاً معلوم است. فکر می کنم اگر در تبیین ظاهر آن به خوبی عمل شود باطن این فتنه هم مشخص می گردد و اصل اتفاقی که در پشت پرده قرار بود بیفتد نیز روشن می شود. در هر انتخاباتی ممکن است برخی از کاندیدا ها به نتایج اعلامی اعتراض داشته باشند و یا از برخی به برخی از اتفاقات در انتخابات معترض باشند مثل همین انتخابات اخیر مجلس که دیدیم در شهر تبریز، با اعتراض کاندای شکست خورده، انتخابات بازشماری شد و افراد راه یافته به مجلس جابجا شدند. ما در کشومان نهاد های تصمیم گیر برای تصحیح اتفاقات و اشتباهات احتمالی در انتخابات داریم ولی آن چیزی که در فتنه رخ داد اصلاً اعتراض به انتخابات نبود. اگر فردی یا گروهی اعتراض به انتخابات داشتند، راه پیگیری آن معلوم بود. شواهد گسترده ای وجود دارد که اصلاً بحث اعتراض به نتیجه انتخابات در میان نبود و گرنه چگونه امکان دارد یکی از کاندیدا های انتخابات پیش از پایان زمان رأی گیری بتواند خود را پیروز انخابات مطرح کند. مگر در کشور های پیشرفته دنیا که همه سیستم رأی گیریشان الکترونیک است چنین قابلیتی وجود دارد که قبل از اتمام فرآیند رأی گیری، برنده انتخابات مشخص شود که در کشورمان کسی اینگونه عمل کند. لذا به نظرم این اقدام سناریویی بود که یکی از کاندیدا ها در راستای یک طرح کلان تر، اجرا کرد. اقداماتی که او انجام داد به روشنی مصداق جرم بود. وی هم نظام را دروغ گویی متهم کرد، هم به ابزار قانونی کشور پایبند نماند و هم مردم را تحریک به اغتشاش در خیابان ها کرد. ولی در هر صورت مراجع ذی صلاح وارد میدان نشدند و با این افراد برخورد قانونی نکردند. متأسفانه در جریان فتنه شاهد بودیم افرادی شروع به بی قانونی و عدم پایبندی به اصول دموکراسی می کنند که خود از همه ییشتر از این مسائل صحبت می کردند!
عملکرد رسانه های خارجی و بین المللی در فتنه 88 را چگونه ارزیابی می کنید؟
رسانه های بین المللی در فتنه 88 یک همگرایی عجیبی را در عملکردشان داشتند. این همگرایی در هیچ دوره ای سابقه نداشته است. نه در طول هشت سال دفاع مقدس چنین همگرایی را دیدیم، نه حتی در زمان فروپاشی شوروی و نه در هیچ اتفاق دیگر. این همگرایی با این هدف صورت گرفته بود که بتوانند از موقعیت پیش آمده حداکثر استفاده را برای ضربه زدن به نظام استفاده کنند. مثلاً ما یک روز دیدیم که سر خط همه رسانه های بین المللی کشته شدن یک فردی در یکی از خیابان های تهران شده است. حال این همه آدم در همه جای دنیا هر روز به دلایل مختلف کشته می شوند ولی به دلیل اینکه این قضیه می توانست فشار بر ایران را مضاعف کند در همه رسانه های بین المللی به سر خط خبر ها تبدیل می شود. بعد می بینیم آن فرد در یک کوچه خلوت کشته می شود و از قبل فیلمبردار آماده حضور داشته تا از این صحنه فیلم بگیرد و آن را منتشر کند. لذا به نظرم همکاری و هماهنگی رسانه های خارجی در قضیه فتنه امری مسلم و روشن است. من حتی معتقدم که ضعف در پیگیری این مسأله باعث شد تا ما نتوانیم رسانه هایی را که از این طریق برای ایجاد آشوب در کشور تلاش می کردند را محکوم کنیم.
شما مهمترین درس و تجربه ای که از عملکرد رسانه های خارجی در فتنه 88، نصیب کشورمان شد را چه می دانید؟
ببینید در دنیای امروز مسائل یک کلاغ چهل کلاغ می شوند. افراد انگیزه های غیر معقول خود را مطرح می کنند و در رسانه های دنیا مسائل به گونه ای دیگر بازنمایی می شود. امروزه با گسترش شبکه های اجتماعی مجازی و شبکه های موبایلی سرعت انتشار اخبار و اطلاعات افزایش یافته است و دیگر کنترل خاصی برای بررسی صحت آن وجود ندارد. اما آن چیزی که در فتنه صورت گرفت یک سری اقدامات هماهنگ و مشخص بود که رسانه های بین المللی و خارجی موجب شده بودند یک حلقه ای بین داخل و خارج از کشور شکل گیرد. اقداماتی در شهر تهران انجام می شد و ما می دیدیم که کد های این اقدامات از طریق رسانه ها به آنها منتقل شده است. حتی می دیدیم در مورد شیوه برخورد با پلیس در خیابان ها، نحوه تخریب وسایل عمومی، آتش زدن اماکن و حتی نوع برخورد مسلحانه از سوی رسانه های مختلف به اغتشاشگران آموزش داده می شد. همان طور که گفتم پخش این مسائل از طریق رسانه و آموزش آنها از این مجرا مصداق جرم است و ما نتوانستیم در مراجع بین المللی شکایت کنیم و این رسانه ها را محکوم کنیم. در نهایت باید بگویم این فتنه و اقدامات ساختار شکنانه ای که بواسطه رسانه های خارجی و بین المللی ترویج شد به دلیل نقش منحصر به فرد ایران بوده است و این رسانه های بین المللی بودند که شیوه عکس العمل سایر کشور ها را نیز تعیین می کردند. یکی از آموزه های دکترین غربی این است که هر نوع اعتراضی که در کشور های جهان سوم صورت می گیرد به معنای بر اندازی تحلیل می شود ولی همین اقدامات اگر در کشور های پیشرفته معنای وجود دموکراسی را در رسانه ها متبادر می کند. حتی در صورتی که برخورد ها با اعتراضات در کشور های غربی خیلی شدید تر از کشور های دیگر باشد.
منبع:افکار