دیدبان
گوهر جاودانه

عفت پیش نیاز بحث حجاب است

عفت پیش نیاز بحث حجاب است

نویسنده: علیرضا پورجعفری

دیدبان: مسائل اخلاقی و همچنین دستورات پوششی جزو آن دست مواردی است که رعایت آن توسط افراد می تواند سلامت ذهنی جامعه را تامین کند
بحث حجاب و عفاف از جمله مسائل موضوعی و مهمی است که در دین مبین اسلام نیز به آن توجه ویژه ای شده است. در همین زمینه مقام معظم رهبری در دیدار با بانوان در دی ماه سال 68 با اشاره به مفهوم حجاب اظهار داشتند: "حجاب برای زن، به معنای ذلت نیست؛ بلکه به معنای عصمت و حفظ زن است و نه فقط عصمت و حفظ زن، بلکه عصمت و حفاظت زن و مرد هر دوست.حجاب به معنای چادر نیست؛ اما چادر در نزد ما ایرانی ها که زن های ما از قدیم داشتند، بهترین نوع حجاب است."

از همین روی جایگاه مسئله حجاب و پوشیدگی در بین زنان جامعه ایرانی حتی قبل از آمدن دین مبین اسلام نیز جای بررسی و تامل دارد. در همین راستا و در ادامه بحث مهم حجاب لازم است یادآوری شود خود این مسئله پیش نیازهایی دارد و خودش نیز پیش نیاز مسائل دیگری است.

مسئله صفت عفت و در مرتبه بعدی آن، انسان عفیف، یکی از مهم ترین مباحثی است که در این زمینه مطرح می شود. مطرح شدن این مسائل صرفنظر از بعد اخلاقی که دارند، می توانند تاثیر اجتماعی شگرفی نیز داشته باشند. چرا که انسان عفیف نه تنها خود را از گزند انسان های بی قید بند حفظ می کند بلکه از یک منظر در حال تبلیغ ارزش های مقدسی است که به آن معتقد و مومن است. وقتی او در جامعه تردد می کند و در روابط خود با دیگر افراد جامعه مسائل اخلاقی خصوصا این ویژگی را رعایت می کند طبعا کسانی که با در ارتباط هستند به اعتقادی عمیق در پشت پرده رفتار های او پی خواهند برد.

در همین راستا رهبر انقلاب می فرمایند: "عفت، آن صخره آسیب ناپذیر در انسان نیست؛ مثل همه خلقیات و خصلت های انسانی، در معرض تهاجم قرار می گیرد. یکی از چیزهایی که می تواند آن را از تهاجم به دور بدارد و عفاف زن و طهارت او و تقوای او و حالت پرهیز و عصمت را در او نگه دارد، نداشتن معاشرت نامناسب در محیط زندگی و محیط کار و محیط جامعه است "

بر این اساس، اهالی لغت در تعریف کلمه عفت می گویند: عفت حالتى در نفس است که انسان را از غلبه شهوت باز مى دارد. از این منظر و با توجه به تعریف فوق، مقام معظم رهبری با اشاره به گوهر عفت در وجود زن و بیان اهمیت آن، در مقامی بالاتر از این بحث، آفت آن را نیز ذکر می کنند.
اصلا این که دین اسلام حجاب و عفیف بودن را برای زن در اعلی درجه خود مهم دانسته است و در آیات قرآن و همچنین روایات اهل بیت (علیهم السلام) به آن تاکید زیادی کرده است، برای ورود خانم به فضاهای اجتماعی است. چرا که طبعا اگر بخواهد در خانه خود بنشیند برای محارم خود نیازی به حجاب و این مسائل نخواهد داشت. لذا رهبری معظم، معاشرت های خارج از عرف برخی زنان را در جامعه و در محیط کار آفت این مسئله می دانند که می تواند ضربات جبران ناپذیری را به این گوهر با ارزش در وجود آدمی وارد نماید.

متاسفانه امروزه و با افزایش ارتباطات خصوصا از جنس مجازی و سهولت دسترسی افراد به یکدیگر، موارد بسیار زیادی از خیانت های زنان به همسران خود و همینطور بالعکس به وفور دیده می شود. معضلی که اگر سری به دادگاه های خانواده بزنیم بیش از پیش آن را حس خواهیم کرد. شاید عده ای دنبال علت این مسئله باشند که چرا زنان و مردان ایرانی  با این فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی که حاوی مطالب و معارف گهر باری در زمینه خانواده است، درگیر با آن شده اند و روز به روز بیشتر آسیب پذیرتر می شوند.

اما در این بین و در ادامه تاثیرات پر ثمری که عفت و حیا در جامعه دارد، این موضوع می تواند از مسائل بنیادین تشکیل خانواده نیز باشد. چرا که اگر مردی از عفیف و با حیا بودن همسر خود اطمینان خاطر داشته باشد، مسائلی از قبیل مطالب فوق پیش نخواهد آمد. به عبارتی دیگر انسان عفیف و با حیا، حتی در فضای مجازی هم که نگاهی بر او نیست، خود را کنترل کرده و این دو خصلت مهم نقش ترمز را در وجود او بازی خواهد کرد. به مجرد اینکه با فضاهایی که بوی گناه و آسیب رسیدن به این دو خصلت مهم از آن استشمام شود، از آن دوری می کند و سعی دارد که خود را حفظ کند.

وقتی صحبت از عفت و حیا می شود، عده ای تصور می کنند که این موضوع فقط مختص زنان است و آن ها هستند که باید این مسائل و صفات اخلاقی را در خود به وجود آورده و آن را تقویت کنند. حال اینکه قرآن کریم در آیه 30 و 31 سوره نور می فرماید: قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکی‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ، به مردان باایمان بگو که چشمان خود را (از آنچه دیدنش حرام است مانند عورت دیگران و بدن زن اجنبی ) فرو بندند ، و عورت های خود را (از اینکه در معرض دید قرار گیرد) حفظ کنند، این برای آنها پاکیزه تر است. همانا خداوند از آنچه انجام می دهند آگاه است."

در بیان نورانی قرآن کریم در این آیه شریفه، خطاب قرآن اول به مردان است. خداوند متعال به پیغمبر دستور می دهد که به مردان مومن در مرتبه اول بگوید که چشم های خود را کنترل کنند.

در آینه این آیه شریف قرآن عفت و حیا از مردان شروع می شود. در سیره مبارک امیرالمومنین( علیه السلام)  نیز وارد شده است که ایشان به زنان و دختران جوان سلام نمی کردند. خود این موضوع از رفتار و سیره مولای متقیان گواه مسئله عفت در مردان است.
لذا باید مردان نیز به این موضوع اهتمام ویژه داشته باشند که چرا طبق فرموده قرآن مسئله ای است که از خودشان اول نشات می گیرئد.
بعد از ذکر این مسئله، حیاء نیز از جمله مواردی که به نوعی ملازم با عفت است. در روایتی نورانی از پیامبر گرامی اسلام آمده است صِفَةُ الْعاقِلِ لایُفارِقُهُ الْحَیاءُ، ویژگى عاقل این است که هرگز حیا از او جدا نمى شود.

حضرت در این روایت شریف مسئله اخلاقی حیا را ملازم با عقل معرفی می کنند. به این معنی که انسان بی حیا اصلا عاقل نیست!

کمی تامل در روایت فوق به وضوح اهمیت مسئله مهم حیا را روشن می کند. در واقع وقتی در جامعه آسیب های اجتماعی که از ناحیه افراد بی حیا رخ می دهد، انسان متوجه می شود که این رفتار ها خالی از تفکری عقلانی بوده است و این روایت نورانی رسول گرامی اسلامی تصدیق می شود.

با توجه به آیات و روایات موجود در این زمینه، باید بیان شود که مسئله حیا و عفت از جمله پیش نیاز های بحث حجاب است. ممکن است فردی ظاهر با حجاب دیده شود اما این دو خصلت مهم در او  نهادینه نشده باشد. این مسئله نیز باعث ضربه رسیدن به بدنه جامعه دینی نیز می شود و اصل مسئله پوشش می شود. در همین زمینه مقام معظم رهبری با اشاره به مسئله حجاب می گویند: "اسلام در باب حجاب، پوشش را معین نکرده است؛ مقصود را معین کرده است. مقصود این است که دیدار زن و مرد و ملاقات طبیعی آنها، به صورت روزمره، تبدیل به یک عامل تحریک نشود و این، هدف اسلام است."

چرا که اگر فردی عفیف و با حیا نباشد حجاب خود را طوری انتخاب می کند که در مراودات روزمره، نه تنها خود را از آسیب افراد مریض دل دور نگه نمی دارد بلکه باعث تخریب چهره ظاهری حجاب نیز می شود. با توجه به نکات فوق لازم است مردان و زنان در زندگی شخصی و اجتماعی خود، رعایت این مسائل را سرلوحه رفتار های خود قرار دهند، تا از آسیب هایی که به جهت رعایت نکردن آن وارد می شود، در امان بمانند.

مرتبط‌ها

شیطان به چه کسی کار ندارد؟

عکس/علامه جعفری و شاگرد ژاپنی اش

آیت الله بهجت: خاک بر سر شیعه!

مرحوم دولابی:بزرگ خانه، اگر تکان نخورد خانه محفوظ‌تر است!

حدیث/ سخن امیرالمومنین(ع) درباره فایده نگاه به سبزه زار

هرکس فکر می‌کند ظلم با گفتگو کنار می‌رود، آدم ساده‌ای است