دیدبان: صنعت گردشگری یا توریسم از جمله صنعت های بسیار مهم در سال های اخیر به شمار آمده به طوری که بسیاری از کشورها علاوه بر تقویت صادرات کالاهای خود بر روی ورود گردشگران خارجی به منظور جذب منابع مالی برنامه ریزی های فراوانی کرده اند.
صنعت گردشگری را می توان یکی از گسترده ترین صنایع خدماتی به شمار آورد که با وجود سرمایه گذاری بسیار پایین در مقایسه با سایر صنایع، منجر به اشتغال تعداد زیادی از افراد می شود.
با توجه به علاقمندی بسیاری از گردشگران برای سفر، هر سال تعداد بیشتری از کشورها این صنعت را تقویت کرده و سعی می کنند با سرمایه گذاری در این بخش پس از مدت زمان کوتاهی از مزایای اقتصادی، فرهنگی و ... این صنعت بهره مند شده و درآمد کلانی نیز به عنوان تولید ناخالص به اقتصاد خود بیافزایند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان صنعت توریسم و همچنین برخی از اقتصادانان، صنعت گردشگری را می توان پس از صنایع نفت و خودروسازی به عنوان صنعتی درآمدزا به حساب اورد زیرا این حوزه بدون نیاز به سرمایه کلان می تواند منجر به اشتغالزایی و افزایش درآمد نیز شود.
این در حالی است که بررسی سهم ایران از درآمدهای ناشی از این صنعت در مقایسه با سایر کشورها نشان می دهد متاسفانه نتوانسته ایم از این پتانسیل به خوبی استفاده و بهره برداری کنیم.
بررسی آمار 5 سال اخیر نشان می دهد ایران در سال 2010 توانسته به 3.9درصد تولید ناخالص داخلی از این صنعت دست یابد و سهم گردشگری ایران در تولید ناخالص داخلی در سال 2011 بیش از 4.2 درصد بوده که در مقایسه با میانگین سهم گردشگری کشورهای حوزه سند چشمانداز بسیار ناچیز است.
در بخش تولید ناخالص داخلی و در سال 2012 ، از نظر درآمدهای مستقیم حاصل از سفر و گردشگری، ایران با 10.1 میلیارد دلار درآمد، رتبه 37 را در بین 184 کشور جهان به خود اختصاص داد.
در سال 2013 در کل جهان هزار و 250 میلیارد دلار از محل جابهجایی گردشگران درآمد کسب شده که سهم ایران از این درآمد تنها نیمدرصد بوده است.
سهم مستقیم سفر و گردشگری بر تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2014، برابر با 237هزار و 121 میلیارد ریال(3/ 2 درصد از کل تولید ناخالص داخلی) بوده است.
همچنین شورای جهانی مسافرت و گردشگری پیشبینی کرده بود که صنعت گردشگری ایران در سال 2015 با رشد و رونق مواجه شود و تولید ناخالص داخلی مستقیم این صنعت با رشد 6/ 6 درصدی نسبت به سال قبل به 2/ 25 هزار میلیارد تومان و تولید ناخالص داخلی غیرمستقیم این صنعت با رشد 1/ 6 درصدی به 69 هزار میلیارد تومان برسد.
البته این شورا هنوز آمار قطعی سال 2015 را تاکنون اعلام نکرده است.
همچنین سازمان جهانی شورای سفر (WTO) در گزارشی که توسط کارشناسان این شورا و به کمک دانشکده اقتصاد دانشگاه آکسفورد تهیه میکند، سالانه گزارشی در بازه های زمانی ده ساله تهیه وضعیت گردشگری و اثرات اقتصادی آن در 181 کشور دنیا بررسی می کند.
رشد واقعی تولید ناخالص داخلی حاصل از گردشگری |
2010 |
2020 |
خاورمیانه |
0.1 - درصد |
5.2 درصد |
جهان |
0.5 درصد |
4.4درصد |
ایران |
3.9 درصد |
3.8 درصد |
بنابر آخرین گزارشهای این سازمان که آمار و وضعیت گردشگری کشورها را از سال 2010 تا 2020 میلادی پیشبینی کرده است ایران در سال 2010 میلادی رشد 9/3 درصدی در صنعت گردشگری دارد. بر اساس همین گزارش وضعیت گردشگری ایران تا سال 2020 با رکود مواجه میشود و این عدد به 8/3 درصد میرسد.
اما در سال 2010 میلادی، درآمد حاصل از گردشگر ورودی به ایران به حدود 4/2 میلیارد دلار می رسد که 5/2 درصد از صادرات کل ایران را تشکیل میدهد. طبق پیشبینی سازمان جهانی شورای سفر در سال2020 میلادی این مبلغ به 1/5 میلیارد دلار میرسد و 4/2 درصد از کل صادرات ایران را تشکیل میدهد.
|
2009 |
2010 |
2019 |
2020 |
تولید ناخالص داخلی ایران از گردشگری |
8.2 درصد |
8.4 درصد |
8.1 درصد |
8 درصد |
رشد واقعی ناخالص داخلی ایران از گردشگری |
7.3- درصد |
3.9 درصد |
4.3 درصد |
3.8 درصد |
طبق پیشبینیهای سازمان جهانی شورای سفر و با توجه به پیش بینی رکود صنعت گردشگری ایران در سال 2020 میلادی، این صنعت 10سال بعد 726 هزار و 598 نفر را مشغول به کار میکند که متاسفانه این رقم در ایران تنها دو درصد از کل مشاغل کشور را به خود اختصاص خواهد داد.
نگاهی به آمارها نشان می دهد که ایران باوجود پتانسیل فراوان گردشگر پذیری متاسفانه هنوز نمی تواند به رقابت با کشوری مانند ترکیه در این صنعت بپردازد و مسوولان گردشگری کشورمان تاکنون نتوانسته اند راهکاری برای جذب بیشتر گردشگر به ایران بیابند.
این در حالی است که به ازای ورود هر گردشگر هزینههایی مانند غذا و محل اقامت( هتل، مهمانخانه)، تفریحات، حمل و نقل، گشتها، تورها بپردازند و همچنین این افراد پولی بابت خرید سوغاتی و کالای بومی استان ها و شهرستان های مختلف، هزینه ورود به موزه ها و یا اماکن تاریخی و ... می پردازند که در نهایت این پول ها وارد چرخه اقتصاد و رونق آن می شود.
با توجه به وجود جاذبه های تاریخی و میراث گرانبهای فرهنگی، جاذبه های طبیعی، تنوع آب و هوایی و ... باید روی این صنعت بیش از پیش سرمایه گذاری کرد زیرا در سند چشمانداز توسعه نیز پیشبینی شده که تا سال 1404 ایران باید میزبان 20 میلیون گردشگر اروپایی باشد و از این تعداد 25 میلیارد دلار درآمد ارزی کسب کند.
منبع:افکار