دیدبان: کشتار و سرکوب اخیر در نارداران آذربایجان یک بار دیگر چهره واقعی سردمداران آذربایجان را به نمایش گذاشت. حزب حاکم آذربایجان به خیال خشکاندن اندیشه ناب شیعی، شیعیان این کشور و برنامه های مذهبی آنان را در محدودیت کامل قرار داده است. ممنوعیت حجاب به عنوان یکی از اقدامات شگفت انگیز حکومت آذربایجان به شمار می آید که در بافت جمعیتی با بیش از 85 درصد شیعه به انجام رسانده است. در این نوشتار تلاش می شود در مورد سرکوب گری ها، مقاصد و چشم انداز آن در آذربایجان بررسی به عمل آید.

1- سرکوب گری فراتر از استالین

نارداران بار دیگر صحنه خشونت و سرکوب حکومت لائیک آذربایجان را به روی خویش دید. این روستا که از نظر فرهنگی شباهت بسیاری به کشورمان دارد، گوشه ای از ظلم حکومت جور را به تصویر کشیده است. نارداران در آتش حکومتی می سوزد که لائیک بودن برای آن افتخار محسوب می شود. حکومتی که با رژیم جعلی صهیونیستی ارتباطات گسترده ای دارد و روز به روز بر حجم این مناسبات افزوده می شود. اما جای این سوال خالی است که چرا حکومت جور آذربایجان با نارداران و نارداران ها رفتار سرکوب گرایانه دارد؟ آیا این حکومت از شیعیان کشور خویش هراس دارد؟

سرکوب گری در نارداران آذربایجان به حدی رسیده است که در دوران استالینی نیز چنین ظلمی در حق مردمان آن به انجام نرسید. در حال حاضر حکومت به ظاهر جمهوری این کشور رفتاری بس خشن تر از ظلم های استالینی دارد. نبایستی فراموش کرد که ماهیت حکومت در کشور آذربایجان در دوره پس از استقلال ماهیت مردمی نداشته است. «جمهوری» واژه ای است که درخور اطلاق کردن برای آذربایجان نیست؛ چرا که در انتخابات های مختلف و صوری که در این کشور برگزار می شود، حزب حاکم برنده همه آن ها بوده است. تقلب و دستکاری رای مردم به حدی است که مجریان برگزاری انتخابات ها نیز قبل از برگزاری انتخابات، بر شفاف بودن آن تاکید می کنند. تاکیدی که بر این موضوع صورت می گیرد، نکته پنهانی در دل خویش جای داده است و آن واقعیت آشکاری است که همه مردم کشور آذربایجان بر آن واقف هستند.

مردم آذربایجان می دانند که در همه انتخابات های این کشور تقلب و دستکاری صورت می گیرد و اظهارات مجریان و مسئولین انتخابات ها خلاف واقعیت بیرونی است. حزب «ینی آذربایجان» حزب حاکم این کشور است که اکثر کرسی های پارلمان و ریاست جمهوری در اختیار این حزب قرار دارد. «الهام علی اف» رئیس جمهور این کشور حامی پنهان و آشکار این حزب است. بنابراین ظلم دولت آذربایجان بر همه مردم این کشور گسترده شده است و در این بین شیعیان 85 درصدی و احزاب اسلام گرای این کشور نیز اجازه چندانی برای حضور در سیاست گذاری آذربایجان از جمله پارلمان ندارند.

2- اغراض مقابله

2-1- نارداران به مثابه یک نماد

حاشیه سی کیلومتری باکو به دست حکومت جور «الهام علی اف» در عمل به حاشیه کشانده شده است. طالع باقرزاده، روحانی سرشناس شیعی این کشور و تعدادی دیگر اخیرا با هجوم پلیس های لباس شخصی بازداشت شده اند. نارداران تبدیل به یک نماد برای کشور آذربایجان شده است و مذهبی ترین نقطه آذربایجان به شمار می آید. سرکوب حرکت های اسلام خواهانه در نارداران به جهت به فراموشی سپردن نماد حقانیت خواهی در آذربایجان است.

جنبش های اسلامی از جمله «جنبش اتحاد مسلمانان» به ریاست حجت الاسلام طالع باقرزاده در میان مردم آذربایجان محبوبیت فراوانی دارند؛ این در حالی است که مقر اصلی این جنبش ها در نارداران قرار گرفته است و با خاموش کردن شعله های اسلامی در این منطقه، نماد مقابله با ظلم حکومت تضعیف خواهد شد.

2-2- انگاره صهیونیستی

مقاله ‌ای که از یک مبلغ صهیونیست به نام «آریه گوت»، رئیس سازمان غیردولتی اسرائیلی،‌ در خبرگزاری رسمی دولت جمهوری آذربایجان، «آذرتاج» با روتیتر «جمهوری آذربایجان فانوس دریایی توسعه جهان اسلام است»، منتشر شد، انگاره آذربایجان را نسبت به رژیم صهیونیستی به تصویر می کشد. به عقیده آریه گوت، آذربایجان وطن نمایندگان بسیاری از ادیان و ملت ‌ها بوده است و اکنون نیز این ‌گونه است. در سرزمین کهن آذربایجان، یهودیت و اسلام، آتش ‌پرستی و مسیحیت در کنار هم موجود بوده ‌اند. در همین زمانه کنونی نیز این سرزمین تلاش بی ‌نظیری برای تساهل و بردباری دینی به نمایش می ‌گذارد. به رغم برخی ملت ‌های دیگر، آذربایجانی ‌ها هیچ ‌گاه به یهودی ‌ها به عنوان اجنبی نگاه نکرده ‌اند. اسرائیلی‌ های آذربایجانی الاصل، برای توسعه مناسبات دوجانبه اقتصادی و سیاسی و حتی برای تقویت همکاری ژئوسیاسی میان جمهوری آذربایجان و اسرائیل، هر کاری از دستشان برآید، می ‌کنند. (1)

پناه بردن حزب حاکم آذربایجان به دامن صهیونیست ها و تامین 65 درصد از نیاز نفتی رژیم صهیونیستی گوشه ای از وابستگی حزب حاکم آذربایجان به رژیم غاصب است و جهت گیری های ضد شیعی حزب حاکم آذربایجان در راستای سیاست های رژیم صهیونیستی قرار دارد.

دستگیری رهبران جنبش

2-3- مقابله با گفتمان شیعی

تشابه فرهنگی و مذهبی نارداران به فرهنگ کشورمان، تاثیرپذیری بالای آن از فرهنگ ایرانی را به نمایش گذاشته است. مقابله کمیته دولتی امور دینی آذربایجان از حضور طلبه های دینی آذربایجان در کشورهای اسلامی به ویژه ایران و عراق و ممانعت از تبلیغ طلبه های تحصیل کرده در ایران حکایت از مقابله با گفتمان شیعی در آذربایجان دارد. سرکوب شیعیان نارداران برای ممانعت از رشد اندیشه انقلابی شیعی است که موجب نگرانی حزب حاکم از این اندیشه شده است.

باورهای شیعی مردم آذربایجان ظرفیت پذیرش اندیشه ظلم ستیزی را به همراه دارد که انقلاب اسلامی ایران نمود بیرونی این گفتمان است. بی شک رشد گفتمانی انقلاب اسلامی در آذربایجان زمینه های تاثیرگذاری فرهنگ ناب شیعی را در پی خواهد داشت که گسترش این گفتمان با پایه های فکری حکومت لائیک آذربایجان در تضاد است.

دشمنی هایی حزب حاکم آذربایجان نسبت به جمهوری اسلامی ایران نیز در موارد مختلفی به اثبات رسیده است. تحریف های ارضی در مورد استان های آذری نشین ایران در کتب درسی آذربایجان و توصیفاتی که در مورد ایرانیان در کتب درسی مدارس آن ها آمده است، نمونه ای از این دشمنی ها است. همراهی با پان ترکیسم و حمایت از آن ها نیز در همین قالب می گنجد.

3- نارداران در نارداران ختم نمی شود

3-1- خاستگاه اجتماعی

کشوری که بیش از 85 درصد جمعیت آن را شیعیان تشکیل می دهند، نویدبخش نارداران های دیگر در این کشور است. صدای این نارداران ها با سرکوب خاموش نخواهد شد؛ چرا که اندیشه محرک جنبش های نارداران قابل تکثیر در همه مناطق این کشور است. گفتنی است که در صورت دسترسی مردم آذربایجان به مفاهیم و حقایق تحریف نشده اسلامی و شیعی، نارداران های دیگر آغاز به غعالیت خواهند کرد.

جای بسی تعجب است که حکومت لائیک آذربایجان با چه امیدی دست به سرکوب اندیشه های حق شیعی می زند. مراسم های عزاداری در ایام محرم نمونه ای از ارادت مردم آذربایجان به اهل بیت (ع) را به نمایش می گذارد؛ این عزاداری ها در حالی برگزار می شوند که تشکیل دستجات عزاداری از سوی دولت آذربایجان منع شده است. عزادارانی که با علم به ممنوعیت برگزاری دستجات عزاداری اقدام به برگزاری این مراسم ها می کنند، رشد بیش از پیش گفتمان شیعی را در این کشور به اثبات می رسانند.

مهم ترین دلیل عدم موفقیت سرکوب گری شیعیان در آذربایجان به نوع اعتراضات مردمی برمی گردد؛ چرا که اندیشه حقیقی شیعه با سرکوب گری خاموش نمی شود. ماهیت اندیشه شیعی ظلم پذیری را مردود می داند و در مقابل ظالم ایستادگی می کند. مقاومت رهبران جنبش های اسلامی آذربایجان نیز برخاسته از این حقیقت است.

3-2- درزهای حاکمیتی

زندان و شکنجه، رهبران جنبش های اسلامی آذربایجان را از راه خویش بازنمی دارد و به عقیده آن ها کشور آذربایجان نیز به مثابه یک زندان بزرگ تری است که مبارزه در آن ادامه پیدا خواهد کرد؛ از این جهت دولت این کشور جنبش های اسلامی را تهدید بالقوه به شمار می آورد.

تظاهرات برای ممنوعیت حجاب

در مقابل نوع رفتار حزب حاکم موجب تشدید اعتراضات جنبش های اسلامی و حتی غیر اسلامی شده است. ممنوعیت حجاب در این کشور با جمعیتی بیش از 85 درصد شیعه به هیچ گونه قابل توجیه نیست. مردمی که با باورهای مذهبی انس گرفته اند، تخریب نگرش های آن ها با مقاومت همراه خواهد شد. عاشورا به عنوان یکی از ارزش های غیر قابل انکار شیعی شمرده می شود، مقابله با برگزاری دستجات عزاداری موجب جریحه دار شدن باورهای مردم آذربایجان می شود.

فساد ساختاری حکومت آذربایجان نیز از عوامل اصلی شکست دولت این کشور در سرکوب اعتراضات است؛ به گونه ای که کشور آذربایجان به عنوان یکی از فاسدترین کشورهای دنیا به شمار می آید و در مواقع بسیاری محافل غربی نیز از سیستم فاسد این کشور انتقاد به عمل می آورند.

فرجام سخن

کشور آذربایجان به عنوان یکی از فاسدترین کشورهای دنیا در بیش تر اوقات مورد انتقاد جوامع جهانی قرار گرفته است. فساد نهادینه شده منجر شده است که حزب حاکم «ینی آذربایجان» پیروز همیشه انتخابات های صوری در این کشور باشد. جمعیت 85 درصدی شیعیان آذربایجان در بدنه حکومت این کشور جایگاهی ندارند و احزاب اسلام گرا در محدودیت شدیدی قرار دارند. فساد حکومتی باعث شده است که سران آن از اندیشه ناب شیعی هراسان باشند و شکل گیری جنبش های اسلامی را در تضاد با منافع خویش قلمداد کنند. به دنبال این امر کشتار و سرکوب شیعیان برای حزب حاکم توجیه پذیر می شود و بدون هیچ ابایی اقدامات خشن علیه معترضین به کار گرفته می شود. «نارداران» نیز یکی از مهم ترین نمادهای جنبش های اسلامی در آذربایجان به شمار می آید؛ لذا محاصره، دستگیری و کشتار مخالفین ناردارانی در دستور کار قرار می گیرد. انگاره صهیونیستی حزب حاکم نیز یکی از مولفه هایی است که منجر به تشدید گرفتن اقدامات ضد شیعی دولت آذربایجان شده است. در مجموع مقابله با گفتمان شیعی یکی از آمال دست نیافتنی حزب حاکم «ینی آذربایجان» است؛ تا این که گفتمان تحت تاثیر جمهوری اسلامی ایران در این کشور خشکانده شوند. در این بین از دلایل عدم موفقیت دولتمردان آذربایجانی در به کرسی نشاندن اغراض خویش می توان به خاستگاه اجتماعی اعتراضات مردمی و درزهای حاکمیتی اشاره کرد که موجب تکمیل شدن پازل شکست حزب حاکم در این کشور شده است.

ارجاعات:

1. http://islamtimes.org/fa/doc/article/507527