دیدبان: تحریم‌های جدید آمریکا یا همان «تحریم‌های پسابرجامی» معادلات جدیدی را در فراروی دولت روحانی و یارانش قرار داده است.

«برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام، هنگامی که در 23 تیرماه امسال میان دولت یازدهم ایران و کشورهای 1+5 منعقد شد؛ با این فهم عمومی در پیشخوان ذهن‌ها و دیده‌ها قرار گرفت که اولاً تحریم جدیدی به دنیا نخواهد آمد، ثانیاً تحریم‌های قبلی ملغی می‌شوند و ثالثاً مناقشه هسته‌ای میان ایران و غرب که به ایجاد نظام تحریم‌ها منجر شده؛ صرفاً یک «سوء تفاهم»! بوده که با برجام و ساز و کارهای موجود در آن رفع خواهد شد.

اما تا این لحظه که حدود 5 ماه از انعقاد برجام می‌گذرد لااقل شروط اول و سوم به نحو محرزی شکسته شده است.

دولت و کنگره آمریکا طی هفته‌های اخیر، پای تحریم‌های مختلفی را به بهانه‌های مختلف مثل مبارزه با تروریسم و مبارزه با برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران به میان کشیده‌اند.

به میان کشیدنی که البته یکی از آنها یعنی تحریم گردشگری، صورت رسمی‌تر به خود گرفت و به امضای باراک اوباما رئیس کاخ سفید هم رسید.

تحریمی که بر اساس آن، اتباع کشورهایی که با آمریکا توافق لغو روادید را امضا کرده‌اند در صورتیکه طی 5 سال گذشته به ایران سفر کرده باشند و یا من‌بعد از این، سفر کنند؛ اگر بخواهند به آمریکا هم بروند بایستی درخواست صدور ویزای مجدد بدهند و دیگر نمی‌توانند از امتیازات توافق لغو روادید بهره‌مند شوند.

کنگره و دولت آمریکا همچنین مباحثی را پیرامون دستبرد به دارایی‌های بلوکه شده ایران، تحریم سپاه پاسداران و تحریم چند شخص و شرکت تجاری به بهانه همکاری در پروژه‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران مطرح کرده و حتی مورد موافقت اولیه نیز قرار داده‌اند.

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در این باره و تنها درباره تحریم‌های اخیر دولت آمریکا علیه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران گزارش داده است که این تحریم‌ها در وزارت خزانه‌داری آمریکا آماده شده و روی میز هستند اما دولت اوباما بنا به دلایلی فعلا آنها را به تعویق می‌اندازد!

یک عضو مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به این تصمیم کاخ سفید طی اظهاراتی گفته است: اگر تحریم‌هایی که رئیس‌جمهور اعلام کرده، نهایتا اعمال نشوند، ما شاهد بی‌مسئولیتی هستیم که حتی از سوی این رئیس‌جمهور هم بی‌سابقه است.

با این حال اما از میان مقامات آمریکایی، کسی درباره رخداد محرز «نقض برجام» چیزی نمی‌گوید...

*«نامه‌نگاری» به جای «تعیین تکلیف»

پس از تحریم گردشگری آمریکا و پس از بالا گرفتن انتقادات از نقض برجام، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نامه‌ای سرگشاده به محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت روحانی نوشت و طی آن از این گفت که «تحریم جدید هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد نمی‌کند» و البته توضیح نداد که دامنه مشروع و نامشروع از نظر کاخ سفید کجاست؟!

او در نامه خود به ظریف - که قبل از اعلام خبر تحریم‌های جدید به بهانه آزمایش موشک عماد نوشته شد - همچنین گفته بود:‌«ما ابزارهای متعددی را در اختیار داریم، شامل صدور ویزاهای تجاری ده ساله چند بار ورود، برنامه‌هایی برای تسریع در صدور ویزاهای تجاری و اختیار توقف اجرای قانون که طبق این مصوبه جدید به ما داده شده است.» و البته هرگز در نامه‌اش نگفت که آمریکا از این ابزارها برای مقابله با تحریم‌های جدید استفاده خواهد کرد.

نامه کری از سوی عباس عراقچی، عضو تیم مذاکره‌کننده دولت یازدهم و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام «یک تعهد حقوقی» عنوان شد!

عراقچی همچنین افزوده بود: در این نامه ایشان اطمینان داده که دولت آمریکا قانون مربوط به لغو روادید را به گونه‌ای اجرا خواهد کرد که هیچ تاثیری بر اجرای موفق برجام نگذارد!

با این حال اما شاید عراقچی فکرش را هم نمی‌کرد که در گام بعدی، نه کنگره که اینبار دولت آمریکا دست به اعلام تحریمی جدید علیه ایران بزند و البته اینبار هم دیگر خبری از نامه‌نگاری جان کری نیست.

نامه بعدی را اما حسن روحانی نوشت. نه به همتای آمریکایی خود بلکه به وزیر دفاع دولت خودش.

روحانی در این نامه که در پاسخ به اعلام احتمال تحریم جدید علیه ایران نوشته شده بود خواستار برنامه‌ریزی جدیدی برای گسترش توانمندی‌های موشکی کشور شده و گفته بود: برنامه تولید انواع موشک‌های مورد نیاز نیروهای مسلح با سرعت و جدیت بیشتری ادامه یابد.

اقدام رئیس جمهور دولت یازدهم در واکنش به تحریم‌های جدید آمریکا اگرچه در خور تحسین بود اما محتوای نامه سؤالات مهمی را به ذهن القا می‌کرد.

فی‌الواقع بر اساس بندهایی از برجام –مثل بند 29-، بر اساس بند اول و دوم دستورات مقام معظم رهبری پیرامون برجام که بصورت سرگشاده در اختیار افکار عمومی قرار گرفت و بر اساس فهم عمومی از برجام و هدف آن که چیزی غیر از لغو تحریم‌ها نبود؛ اعلام تحریم‌های جدید و حتی اعلام بر روی میز گذاشتن آنها، نقض برجام محسوب می‌شود و اکنون چرا این نقض آشکار یا با سکوت و یا با نامه‌نگاری رئیس دولت به وزیر دفاع پاسخ داده می‌شود؟

از سوی دیگر و بر اساس محتوای نامه‌ای که روحانی خطاب به دهقان نوشته است و عراقچی آنرا «یکی از مهم‌ترین موضوعات دو سه سال گذشته»! عنوان کرده، این سؤال به وجود می‌آید که اساساً مگر برنامه‌های موشکی ایران تاکنون با سرعت و جدیت بیشتر! در حال انجام نبوده است؟

و سؤال مهمتر اینکه آیا درد تحریم‌های جدید، فضای روانی ایجاد شده مبنی بر نقض برجام و نرسیدن برجام به هدف اصلی‌اش یعنی لغو تحریم‌ها و عدم اعمال تحریم‌های جدید، قرار است با نوشداروی «نامه‌نگاری» تسکین یابد؟

منبع : فارس