به گزارش دیدبان به نقل از روزنامه خراسان ، مولفه های تعیین کننده و اثرگذار را تشخیص داد و درباره تغییرات هرکدام از این متغیرها به یک برآورد نسبتا قابل اتکا دست یافت.

۱-پناهنده با مهاجر تفاوت دارد

اروپایی ها برای ۲ مفهوم پناهندگی و مهاجرت معانی متفاوتی را در نظر می گیرند، هرچند نتیجه هر ۲ فرآیند شبیه به یکدیگر است. مهاجران افرادی هستند که به اعتبار داشتن مهارت، تحصیلات، نسبت خانوادگی با یک شهروند اروپایی و مواردی دیگر از این دست تصمیم می گیرند تا ترک وطن کنند و وطن دیگری را برای خودشان انتخاب کنند. اما پناهندگان افرادی هستند که به سبب وقوع جنگ، فقر و گرسنگی در محل زندگی، از وطن خود فرار می کنند. اروپا در سال ۲۰۱۳ قانونی را به عنوان قانون دوبلین برای این موضوع در نظر گرفت.

۲-پیامدهای بحران برای خود اتحادیه اروپا با پیامدها برای کشورهای اروپایی متفاوت است

بحران پناهندگان برای کشورهای اروپایی مانند یونان و مجارستان به معنای ناتوانی در کنترل جمعیت پناهنده است، اما همین بحران برای اتحادیه اروپا به معنای تهدید جدی برای پیمان شنگن است. براساس قانون دوبلین هر پناهنده فقط یک بار آن هم در کشوری که برای اولین بار وارد آن می شود، اجازه دارد تا درخواست پناهندگی بدهد. این قانون سعی کرده است قوانین یکسان و شاخصه های واحدی را برای بررسی پذیرش پناهندگی در نظر بگیرد تا در همه کشورها براساس یک قانون عمل شود. اما یک تحلیل که اخیرا در شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا منتشر شده تصریح می کند که این سیستم در عمل یک چارچوب سیاست گذاری واحد برای موضوع پناهندگان در سراسر اتحادیه اروپا را ایجاد نکرده است، بلکه صرفا سعی کرده است که برای قوانین داخلی کشورهایی که در معرض ورود پناهندگان هستند، چارچوب هایی را در نظر بگیرد.

۳- شنگن و نزاع داخلی کشورهای اروپایی

بنابراین هنگامی که یک سیاست واحد براساس مشارکت همه کشورها وجود نداشته باشد، سیستم اتحادیه در بحران هایی مانند بحران کنونی ضعف هایش را نشان می دهد. در حال حاضر کشورهای مرزی عضو اتحادیه که در معرض ورود پناهندگان هستند، به ۲ دلیل با دیگر کشورها اختلاف جدی دارند. مشکل اول اینکه کشوری مانند آلمان براساس اقتضائات ملی خود از جمله نیاز به نیروی کار ارزان ، خود را برای ورود سالانه ۵۰۰ هزار مهاجر آماده کرده است. در حالی که کشورهای مرزی مخالف ورود پناهنده ها هستند، آلمان صراحتا از ورود آن ها استقبال کرده است. کشورهای مرزی می گویند آلمان باید در هزینه های انتقال این نیروی کار مشارکت کنند. آن ها البته به آلمان قانع نیستند و معتقدند دیگر کشورهای عضو اتحادیه نیز باید در یک فرآیند مشارکتی جدید نقش خودشان را به طور مساوی ایفا کنند. جلسات کنونی در کمیسیون اروپا برای رفع چنین تقابل های داخلی است که می تواند پیمان شنگن را در معرض خطر جدی قرار دهد.

۴-آن ها که پناهندگان برای شان حوزه تجارت است

همه مشکلات حقوقی و قانونی با هم، فقط یک بعد موضوع است در حالی که بسیاری از مردم عادی اروپا استقبال خوبی از پناهجویان داشته‌اند. یک بعد دیگر موضوع که کمتر از آن سخن گفته می شود گروه ها و افرادی هستند که در این شرایط در حال تجارت هستند و یا تجارت های قبلی شان منجر به شرایط کنونی شده است. به عنوان مثال کشورهایی مانند فرانسه که مستقیم یا غیرمستقیم از تجارت سلاح های سبک و سنگین در بحران های سوریه و عراق سود برده اند، در حال حاضر در معرض انتقاد شدید کشورهایی هستند که به جای آن ها مجبور به تحمل هزینه ها و پیامدهای این بحران هستند. ترکیه نیز در حال تجارت امنیت با کشورهای اروپایی است. اردوغان دارد از کشورهای اروپایی که با او در احیای سیطره عثمانی همراهی نکردند، انتقام می گیرد. اما تجارت در بخش پناهندگان به این سطح محدود نیست. اندیشکده آتلانتیک در گزارشی قاچاقچیان انسان، NGOها و موسسات غیر دولتی فعال در حوزه مهاجرت و پناهندگی و همچنین ارتش کشورهای مرزی را گروه هایی معرفی کرده است که در حال تجارت در این حوزه هستند و پول هایی را به جیب می زنند .

به نظر می رسد ما در ایران باید درک کامل تری از مباحثات حول موضوع پناهندگان در اروپا داشته باشیم. احتمالا یکی از عناوین سیاست ایران در این زمینه می تواند جلب مشارکت کشورهای اروپایی و نهادهای بین المللی برای ایجاد کمپ های پناهندگان داخل خاک سوریه و تامین امنیت این کمپ ها باشد. این بحران این فضا را هم پدید آورده است تا به کشورهای متنوع اروپایی کمک کنیم تا درک بهتری از ماهیت بحران سوریه و نقش گروه های تکفیری و تروریستی در این بحران داشته باشند.