به گزارش دیدبان به نقل از رجا، با توجه به شور و هیجانی که طی هفتهی گذشته در اتریش شاهد آن بودهایم، احساس میشود که کاخ کوبورگ در مرکز وین شاهد برگی دیگر از تاریخ است. این کاخ همانجایی است که این روزها و شبها گروه ۱+۵ و وزیر امور خارجهی ایران و همراهانش برای تکمیل مذاکرات طولانیمدت برنامهی هستهای ایران در حال تلاش هستند.
وین، اندرو زولوتوف، جونیور – کاخ چهار طبقهی کوبورگ که عموی ملکه ویکتوریا -ملکهی بریتانیا- آن را به سبک دژهای قرن ۱۶ ساخته بود تا درنهایت مکان استقرار سربازان شوروی در سال ۱۹۴۵ شود، همواره مرکز جنگ، صلح و سیاستهای قدرتهای بزرگ بوده است.
وزرای خارجهی ایران و روسیه –سرگئی لاوروف و محمد جواد ظریف به هنگام جلسه در کاخ کوبورگ
این کاخ که امروزه هتلی لوکس در نزدیکی بلوار مشهور رینگ استراس است، طی سالهای ۴۵-۱۸۴۰ توسط دوک فردیناند جورج آگوست از خاندان ساکس-کوبورگ و گوتا[۱] ساخته شد. وی ژنرال سوارهنظام ارتش شاهنشاهی اتریش و نمایندهی افتخاری یکی از خانوادههای اشرافی و برجستهی اروپایی بود.
با توجه به شجرهنامهی نقشبسته بر دیوار اتاقی که خبرنگاران در آن به انتظار انجام ملاقات وزرای خارجهی روسیه و ایران، سرگئی لاوروف و محمد جواد ظریف، نشسته بودند، هنگامی که این کاخ هنوز در دست ساخت بود، خواهرزادهی فردیناند و برادرزادهاش -ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت (بله، آنها پیش از ازدواج با هم نسبت فامیلی داشتند)- اولین سال زندگی مشترک خود را میگذراندند، زندگیای که ثمرهاش نه فرزند از خاندان پادشاهی اروپاییان بود.
دیگر خاندانهای سلطنتیای که در کاخ ساکس-کوبورگ و گوتا برای مدتی ساکن بودهاند، شامل حاکمانی از بلژیک، پرتغال و بلغارستان میشود. و هنگامی که خاندان سلطنتی بریتانیا در بحبوحهی جنگ جهانی اول تصمیم گرفت نام آلمانی این کاخ را به کاخ ویندسور[۲] تغییر دهد، آخرین تزار بلغارستان که سیمون نام داشت تنها یک دهه قبل از آن، به عنوان نخست وزیر این کشور، نام آنجا را به ساکس-کوبورگوتسکی[۳] تغییر داده بود.
با این وجود تاریخ این کاخ به خیلی پیشتر از قرن نوزدهم میلادی برمیگردد. آخرین کاخ کلاسیک که با نام مستعار "اسپارگلبرگ"[۴] نزد اهالی وین شناخته شده است و در اصل قلعهی اسپاراگوس یا همان مارچوبه[۵]- که وجه تسمیهاش دو ستون غیر هماندازه و ستونهای نصفهای است که در نمای آن ساخته شده است- نام دارد، پایینتر از دژ براون[۶] در نزدیکی دیوارهای شهر وین قرار گرفته است که پایتخت امپراطوری روم را طی دو محاصرهی ترکها -در قرن شانزدهم و اواخر قرن هفدهم- محافظت میکرد.
پیروزی بر امپراطوری عثمانی در سال ۱۶۸۳ در داخل همین دیوارها و توسط پادشاه ژان سوبیسکی که اصالتا لهستانی-لیتوانیایی بود، صورت گرفت که از این پیروزی از همان زمان به عنوان شاهکار عظیم نجات تمدن مسیحی اروپا از یورش اسلامی شرقی یاد میشود. چادرهای بزرگ سفیدی که این روزها در بیرون کاخ کوبورگ بر پا شده تا فضای کاری مناسبی برای صدها تن از روزنامهنگارانی که از سراسر جهان برای پوشش خبری مذاکرات به آنجا آمدهاند فراهم کند، به طرز عجیبی به چادرهای ترکها در اطراف دیوارهای شهر طی مدت محاصره شباهت دارد. این چادرها در تابلوهای نقاشی بسیاری که آن روزها را ترسیم شده دیده میشود و در موزهی وین نیز به نمایش گذاشته شده است.
اما محاصرهی سال ۱۶۸۳ آخرین باری بود که از دیوارهای شهر به عنوان مانعی در خدمت اهداف نظامی استفاده شده است. در طول جنگهای ناپلئون هنگامی که وین بدون اینکه حتی کوچکترین درگیریای صورت بگیرد به اشغال ارتش بزرگ[۷] درآمد، عملا بیهوده بودن این دیوارها اثبات شد. هنگامی که امپراطور فرانس ژوزف در سال ۱۸۵۷ دستور تخریب این دیوارها را صادر کرد و خندق کنار دیوارها را پر کردند و در همان مکان بلوار باشکوه رینگ استراس را ساختند، این کاخ در بالای دژ براون قرار داشت که این دژ حداقل بخشی از آن را از تخریب حفظ کرد.
بنابراین، اتاقهای بمبپناه طاقی شکل کاخ کوبورگ که چندین طبقه زیر زمین قرار دارند، امروزه تنها باقیماندهی آن استحکامات با شکوه است. اکنون مذاکرات هستهای با ایران در محلی انجام میپذیرد که زمانی -به معنای واقعی کلمه- مانند یک بشکهی باروت عظیم بود.
در یکی از این اتاقهای قدیمی با دیوارهای آجری قرمز در زیرزمین، روبروی غنیترین انبار شراب دنیا، برخی از جلسات مذاکرهکنندگان صورت گرفت. در همین اتاق بود که در نیمه شب ۳۰ نوامبر سال گذشته، وقتی که مهلت زمانی اصلی برای رسیدن به توافق منقضی شد، صدها نفر از خبرنگاران برای شنیدن سخنان کاترین اشتون، نمایندهی عالی اتحادیهی اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجهی ایران، جمع شدند تا بشنوند که این مذاکرات برای چند ماه دیگر تمدید خواهد شد.
گمانهزنی دربارهی این سخت است که آیا لوران فابیوس، وزیر خارجهی فرانسه، و هیئت همراهش لذت میبرند از دیدن لوئی فیلیپ «پادشاه شهروندان» در کنار آن افراد از ساکس-کوبورگ در اتاقهای مجلل طبقهی اصلی کاخ که بسیاری از نشستهای وزرا در آنجا صورت میگیرد.
این کاخ زمانی که قرار بود پسر سازندهی آن، آگوست از خاندان ساکس-کوبورگ-کوهاری[۸] و همسرش، دختر پادشاه فرانسه کلمانتین از خانوادهی اورلئانها[۹] در آن ساکن شوند، مرمت شد.
با این حال، صاحبان اشرافزادهی آن از همان ابتدا بخشهایی از ساختمان را اجاره میدادند، که این امر حکایت از آیندهی آن داشته است، آیندهای که کاخ سلطنتی را به یک هتل باشکوه تبدیل کرد. اگرچه یک جلد کتاب قطور دربارهی کاخ کوبورگ حتی بر روی میز پیشخوان این هتل، پیشینهی تاریخی این کاخ را به تفصیل شرح میدهد اما همچنان این امر از نظر دیپلماتهای پرکار، روزنامهنگاران و مأموران امنیتی که در طول مذاکرات در لابی هتل حضور دارند، مغفول مانده است.
طبق این کتاب، این کاخ توسط توپخانهی شوروی در نبرد وین در آوریل ۱۹۴۵ آسیب دید. اما در نهایت از آسیبهای جدی و تخریب حفظ شد و طی ده سال بعد از آن، هنگامی که اتریش به اشغال نیروهای متفقین درآمد، به عنوان سربازخانهی شوری از آن استفاده میشد. در سال ۱۹۴۸ حتی یک نمایشگاه اختصاصی به مناسبت هشتصدمین سالگرد شهر مسکو در آن برگزار شد.
یک نیروی امنیتی تنها
اما این کاخ تا سال ۱۹۷۸ به عنوان دارایی خاندان ساکس-کوبورگ باقی ماند و آخرین شاهزادهی دارندهی آن سارا اورهلیا از خانوادهی ساکس-کوبورگ-کوهاری[۱۰] تا سال ۱۹۹۴ بعد از فروش املاک مخروبه به یک زمینخوار املاک و مستغلات در آن زندگی میکرد.
در این زمان، نظام سرمایهداری با علاقهمندی در اینجا دست به کار شد و این ساختمان را چندین بانک دوباره فروختند تا اینکه در سال ۱۹۹۷ به تملک یکی از ثروتمندترین پادشاهان اتریش یعنی پیتر پورهینگر[۱۱] درآمد.
شرکت او ساختمان را بازسازی کرده و آن را به هتل کاخ کوبورگ رزیدینز[۱۲] تبدیل کرد که امروزه ما آن را به همین نام میشناسیم.
سوئیتهای دو نفرهی اینجا در آخر هفتههای اواخر ماه آگوست در سایت Booking.com با قیمتی بین ۵۹۵ تا ۱۳۹۵ یورو برای یک شب به اجاره داده میشود. در شهر شایع است که پیش از آن که مذاکرات هستهای در فوریهی ۲۰۱۴ در این مکان آغاز شود، این هتل چندان سودآور نبوده است و صاحبان آن میخواستند آن را به فروش برسانند - تا آنجا که یک سیاستمدار و تاجر ثروتمند روسیه تمایل داشت این کاخ را بخرد.
فرستندهی تلویزیونی و چادر مرکز مطبوعات در مقابل کاخ کوبورگ
اما ارزش تجاری ساختمان هر چه که باشد، این کاخ بار دیگر تاریخساز شده است. اگر گفتگوهای هستهای میان ایران و گروه ایالات متحدهی آمریکا، انگلیس، فرانسه. آلمان روسیه و چین بعد از ۱۶ ماه مذاکرات خستگیناپذیر به سرانجام برسد، قلعهی آسپاراگوس در کتابهای راهنمای وین به عنوان محل دیگری که در آن دیپلماسی جهانی پیروز شده است، ثبت میشود – درست مانند صدارت اتریش[۱۳] جایی که در آن کنگرهی وین در سال ۱۸۱۵ برگزار شد، کاخ بلودر[۱۴] جایی که وزرای خارجهی نیروهای متحدین پیمان دولت[۱۵] را امضا کردند که این پیمان حاکمیت اتریش را در سال ۱۹۵۵ ابقا کرد، یا هافبورگ[۱۶] جایی که در آن جیمی کارتر، رئیسجمهور آمریکا، و لنوئید برژنف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی معاهدهی سالت۲[۱۷] را در سال ۱۹۷۹ امضا کردند.
[۱] Saxe-Coburg and Gotha
[۲] House of Windsor
[۳] Sakskoburggotski
[۴] Spargelburg
[۵] Asparagus Castle
[۶] Brown Bastion
[۷] Grande Armée
[۸] August of Saxe-Coburg-Kohary
[۹] Clementine of Orleans
[۱۰] Sarah Aurelia of Saxe-Coburg-Kohary
[۱۱] Peter Pühringer
[۱۲] Palais Coubrg Residenz
[۱۳] Chancellery
[۱۴] Belvedere Palace
[۱۵] State Treaty
[۱۶] Hofburg
[۱۷] گفتگوی محدودسازی جنگافزار راهبردی دو یا Strategic Arms Limitation Talks-II که به اختصار آن را SALT-II مینامند، گفتگوهای دوجانبهای بود که در جریان جنگ سرد میان ایالات متحده و شوروی اتفاق افتاد.