به گزارش دیدبان به نقل از افکار، تهران بیش از ۴۰۰ بوستان بدون دخانیات دارد. تنها نشان از بدون دخانیات بودن این بوستان ها تابلویی است که نشان می دهد نباید در این پارک ها سیگار کشید. اما رهگذران این بوستانها حتی زیر همین تابلو ها نیز سیگار می کشند.

ایده "بوستانهای بدون دخانیات" برای اولین بار از سوی مسئولان شهرداری تهران مطرح شد. بر اساس این طرح، اداره کل سلامت شهرداری تهران در صدد بر آمد با اقدامات فرهنگی، محیط بوستانهای پایتخت را از دود سیگار پاک کند. به همین منظور در گام اول ۶ بوستان انتخاب و معرفی شدند.

به در این پارکها تابلوهای هشدار‌دهنده و علائم عدم‌استعمال سیگار نصب شده و بروشورها، کتابچه‌ها و سی‌دی‌های آموزشی برای ترک سیگار به مردم اهدا می‌شود. علاوه بر این مشاورین خانه‌های سلامت برای دادن مشاوره و آموزشهای لازم به شهروندان در این بوستانها مستقر شده‌اند.

در سال ۸۷ کمیسیون سلامت شهرداری تهران گروهی از متخصصان را مامور آماده سازی مقدمات ارایه لایحه شهر بدون دخانیات تدوین به شورای اسلامی شهر تهران کرد. قانونی که همزمان با هفته سلامت سال ۸۹، در شورای اسلامی شهر تهران به تصویب رسید و مسئولیت دبیرخانه این کمیته را به‌عهده اداره کل سلامت شهرداری تهران گذاشت. همچنین دو سال پیش در هفته سلامت، شهرداری تهران اعلام کرد که مصرف دخانیات در اماکن مربوط به شهرداری ممنوع است و به این ترتیب مقدماتی فراهم شد تا این نهاد مدیریت شهری از سوی وزارت بهداشت به عنوان "فعال جامعه بدون دخانیات" شناخته شود.

تاکنون کم تر شهروندی ممنوعیت استعمال دخانیات در این بوستانها را جدی گرفته است. با این وجود شهرداری هر سال به تعداد بوستان های بدون دخانیات اضافه می کند واختیار نکشیدن سیگار را به عهده خود شهروندان گذاشته است.

برگزاری همایش و چاپ بروشور برای ترویج بوستان های بدون دخانیات

‌ سمانه زمانی گرمسیری مدیرکل سلامت شهرداری تهران درباره تعداد این بوستان های بدون دخانیات گفت: ۴۳۷ پارک بدون دخانیات در پایتخت وجود دارد.اوبا اشاره به سیاست های محدود کننده در پارک های بدون دخانیات گفت: اداره کل سلامت شهرداری تهران در پارکهای بدون دخانیات در نقاط مختلف ورودی و داخل پارکها، تابلوهایی درباره ممنوع بودن استعمال دخانیات نصب کرده است. همچنین چاپ بروشور و توزیع آن در نقاط مختلف بوستان درباره مضرات استعمال دخانیات، ممنوع بودن فروش سیگار در کیوسک های داخل و اطراف پارک از برنامه های پارک بدون دخانیات است. ممانعت از ورود افراد سیگار به دست و هدایت به بیرون شهروندانی که در داخل پارک قصد استعمال دخانیات داشته باشند از دیگر سیاست های مدیریت شهری برای جلوگیری از استعمال دخانیات در این پارک ها است.

وی ادامه داد: برگزاری سمینارهایی درباره مضرات استعمال دخانیات و راهکارهای ترک سیگار به صورت هفتگی و همچنین استقرار یک مشاور دائمی از اهم اقداماتی است که در پارک بدون دخانیات انجام می شود.

انتقاد از نگاه تفریحی به مصرف دخانیات

زمانی با بیان این که طبق قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی آن، همه متولیان امر باید در کنار شهرداری بر تحقق جامع و کامل پارک بدون دخانیات حضوری فعال داشته باشند گفت: متاسفانه عرضه روز افزون و شایع مواد دخانی (قلیان) در اماکن تفریحی و رستورانها و قهوه خانه ها، تبلیغات فریبنده در مورد قلیان و تنباکوهای میوه ای و معطر، تغییر مصرف قلیان از فرم سنتی در سنین بالا به فرم مدرن (میوه ای و...) از سنین پایین تر و استفاده از آن به عنوان یک وسلیه تفریحی، نداشتن «مهارت زندگی» لازم برای مقابله با استرس ها و ناملایمات از جمله مهارت «نه گفتن» همه و همه دست به دست هم داده و منجر به بروز پدیده جدید تهدید کننده سلامتی کشور به صورت افزایش شیوع مصرف مواد دخانی به ویژه قلیان در بین زنان و مردان، نوجوانان و جوانان به عنوان یک تفریح و تفنن شده است. این در حالی است که در بسیاری از موارد، انتخاب مکان عرضه مواد دخانی توسط خانواده صورت گرفته وزمینه ساز ورود نوجوانان و جوانان به اعتیاد مواد دخانی خواهد بود.

دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی است

وی با اشاره به این که مصرف دخانیات مهمترین عامل مرگ های قابل پیشگیری است گفت:دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی است که بیش از ۴۰ نوع از آنها مواد محرک یا سمی و سرطان زا هستند. در بین این مواد شیمیایی، گازها و بخاری های متنوعی وجود دارد که از نظر غلظت حامل مواد خاصی هستند که آلایندگی آنها ۵۰ هزار برابر بیشتر از آلوده ترین شهرهای جهان است. حرارت ناشی از کشیدن سیگار نیز می تواند به ۶۰۰ درجه سانتی گراد برسد که مضر است. استنشاق گازهای سمی، غشاهای مخاطی حساس بدن را در معرض مواد شیمیایی سوزاننده قرار می دهد که این کار باعث تحریک بافت ها می شود.

۵۰ درصد سیگاری ها از بیماری های مرتبط با تنباکو می میرند

زمانی با بیان این که سیگاری های بزرگسال به طور متوسط بیش از ۱۳ سال از زندگی خود را به دلیل مصرف سیگار از دست می دهند گفت: تقریبا ۵۰ درصد سیگاری ها از بیماری های مرتبط با تنباکو می میرند. جزء اعتیاد آور سیگار، نیکوتین است که با اثر بر دستگاه اعصاب مرکزی موجب اعتیاد می شود.

نیکوتین سیگار و تنباکو به سرعت جذب جریان خون می شود و ظرف ۳۰ ثانیه به مغز می رسد و روی سلول های عصبی آن اثرمی گذارد. میانگین سن شروع سیگار در کشور در مردان ۱۹ سال و در زنان ۲۱ سال است میانگین تعداد سیگار مصرفی در کل کشور در روز نیز ۱۴-۱۳ عدد در گروه ۶۵-۱۵ ساله است. به نظر می رسد با این اوصاف ضرورت مشارکت در مداخله، از طریق همه نهادها، سازمانها، موسسات، گروهها و انجمن های متولی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

با ضرب و زور کاری از پیش نمی رود

رحمت الله حافظی رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران هم درباره بوستان های بدون دخانیات و سیاست های بازدارنده برای عدم استعمال دخانیات در این پارک ها گفت: شهروندان خود باید در این زمینه نقش مطالبه گر داشته باشند و اگر فردی خواست در یک فضای سبز عمومی که با هزینه شهروندان ساخته شده است سیگار بکشد به تذکر داده یا خود فرد مراعات حقوق شهروندی را بکند.

او ادامه داد: همه چیز با ضرب و زور نمی شود بلکه باید با فرهنگ سازی استعمال دخانیات در فضاهای عمومی و بوستان ها به عنوان یک حرکت نا شایست تلقی و به یک قبح اجتماعی تبدیل شود.

کاهش سن مصرف دخانیات بحرانی است

کارشناسان معتقدند کاهش سن مصرف دخانیات بحرانی و نگران کننده است .

معصومه آباد رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران پیش از این نسبت به این مسئله هشدار داده بود. او با بیان این که متاسفانه سن مصرف دخانیات در حال کاهش است گفت: این در حالی است که تولید دخانیات و واردات آن در حال افزایش است.

آباد با اشاره به آمارهای ارائه شده در این زمینه افزود: طی ۱۰ ماهه اول سال ۹۲ تولید سیگار ۱۹ میلیارد و ۱۱ میلیون نخ بوده که در مقایسه با سال ۹۱ که رقمی حدود ۱۶ میلیارد و ۵۴۰ میلیون نخ بوده حدود ۱۹ درصد افزایش را نشان می دهد. در همین مدت رقم ۱۱ هزار و ۱۲۶ تن سیگار به ارزش ۹۸ هزار و ۴۴۰ دلار وارد کشور شده است که واردات این محصول نسبت به سال قبل ۸.۵۲ درصد افزایش وزنی و ۱/. درصد افزایش ارزشی را نشان می دهد.

آباد همچنین اضافه کرد : با در نظر گرفتن آمارهای فوق باید گفت که ما هر ساله میلیارد ها تومان هزینه می کنیم که شهری عاری از مواد دخانی داشته باشیم حال آنکه نمودار ها نشان می دهد از سال ۹۰ تا ۹۲ هم در بخش تولید و هم در واردات مواد دخانی شاخص ها رو به افزایش بوده است. در چنین شرایطی سن مصرف دخانیانت کاهش یافته و زنانه شدن مصرف دخانیات هم در حال شیوع است، بنابراین این موارد داشتن شهری عاری از دخانیات را به چالش می کشد. وی از کمیسیون فرهنگی درخواست کرد که این مورد را بررسی کند.

سیگار، قبح اجتماعی مواد مخدر را ندارد

سعید محمدی جامعه شناس هم درباره دلایل افزایش مواد دخانی در کشور می گوید:متأسفانه سیگار، قبح اجتماعی مواد مخدر را ندارد و خیلی راحت در دسترس جوانان قرار می گیرد به همین دلیل آنها به آسانی به مصرف سیگار روی می آورند و به کشیدن سیگار عادت می کنند.

وی با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ درصد از معتادان به موادمخدر قبل از اعتیاد، سیگار یا قلیان مصرف می‌کردند، اضافه کرد: سیگار و قلیان دروازه ورود به اعتیاد است که پیشگیری، کنترل و نظارت بر این امر ضرورت دارد.

دخانیات ۵۵ ماده سرطان‌زا را در خود نهفته دارد و به دلیل همین مضرات مصرف دخانیات است که سازمان جهانی بهداشت با اختصاص یک هفته به این موضوع در جهت کاهش مصرف آن تلاش می کند.

محمدی کاهش سن مصرف دخانیات در کشوررا بحرانی و نگران کننده دانست و گفت:متأسفانه عزم جدی برای مقابله با این مسئله وجود ندارد و حتی مسئولان ما هنوز به این باور نرسیده اند که مصرف دخانیات دروازه ورود به بسیاری از آسیب های اجتماعی است.

ایران ۴۰ سال آینده جزو سه کشور اول مصرف دخانیات در جهان

وی با بیان اینکه طبق آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات ۴۰ سال آینده جزو سه کشور اول مصرف دخانیات در جهان خواهیم شد و این مسئله ای نیست که به سادگی بتوان از کنار آن عبور کرد، یادآور شد: متأسفانه در میان اقشار جامعه قبح استعمال دخانیات به خصوص در میان جوانان شکسته شده به همین دلیل است که قلیان و سیگار می تواند زمینه ساز مصرف دیگر مواد دخانی باشد