به گزارش دیدبان به نقل از نسیم، "یولیا گاربونا"، پژوهشگر دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی از وضعیت مردم دونتسک می نویسد:
ساکنان منطقه دونتسک و سایر نواحی درگیر در اوکراین شرقی، از انفجارهای روزانه و حملات خمپاره ها به زیر زمین و پناهگاه های قدیمی فرار می کنند و روزشان با خبرگیری از سلامتی دوستان و اقوامشان آغاز می شود. درگیری ها باعث تخریب و نابودی بسیاری از خانه‌ها، مدارس، ساختمان ها، درمانگاه ها و ... شده است و بسیاری از این مکان‌ها دیگر قابل استفاده نیست.
بر اساس برآورد سازمان ملل 5.2 میلیون نفر در مناطق درگیر در اوکراین شرقی زندگی می کنند. جنگ طولانی مدت تنها مشکل این مردم نیست؛ بلکه دولت کودتایی اوکراین حتی از ارائه خدمات و پرداخت مستمری به مردم ساکن مناطق تحت کنترل شورشی‌ها هم خودداری کرده است.
محدودیت های ترددی که از سوی دولت از ماه ژانویه اعمال شده است، ورود و خروج را در مناطقی که تحت تسلط شورشیان هستند، با مشکل مواجه ساخته است. مردمی که در این مناطق گیر افتاده اند، برای غذا و تجهیزات دارویی به گروه های بشر دوستانه و داوطلبین امداد رسان چشم امید دارند اما در دونتسک نیاز مردم رو به فزونی است و این نیازها برآورده نمی شود. با این حال، وضعیت در لوهانسک که به دلایل امنیتی اجازه سفر به آن را نداریم، بدتر از سایر مناطق گزارش شده است.
وقتی وضعیت حقوق بشری در شرق اوکراین را برای مردم سایر شهرهای این کشور شرح می دهم، از من می‌پرسند: چرا مردم این منطقه را خالی نمی کنند؟ چرا به سایر شهرها که بمباران و انفجار ندارند، نمی‌روند؟ پاسخ به همین سادگی است: نمی‌توانند.
قریب یک میلیون نفر اوکراین شرقی را ترک کرده اند، شماری از این افراد حتی به کشورهای دیگر رفته اند اما افرادی که در این منطقه جا مانده اند، افراد آسیب پذیرند: سالمندان، افراد معلول، زنان و بچه ها- افرادی که مستمری بگیرند و مدت هاست مستمری خود را از دولت دریافت نکرده اند.
افرادی را در این مناطق دیدم که آنقدر فقیرند که نمی توانند هزینه تردد به دکتر یا خرید داروهای مورد نیازشان را بپردازند؛ چه برسد به این که به گذرگاه بروند و برای جواز عبور در مناطق تحت کنترل شورشی ها اقدام کنند. در واقع این مردم، به معنای واقعی کلمه "گیر" افتاده اند.
مردمی که نزدیک به خط مقدم نبرد زندگی میکنند، ماه‌هاست در زیرزمین و سرپناه هایی زندگی می کنند که ناامن و نامناسب است. گاه این سرپناه ها حتی برق و آب تمیز هم ندارد. 45 نفر که 5 کودک در میانشان بود را دیدم که از ماه آگوست در سرپناهی زندگی می کردند که سه هفته برق نداشت. چندین زن 70 ساله را دیدم که به من گفتند هشت ماه است مستمری خود را دریافت نکرده اند.
امدادرسان‌های داوطلب تلاش دارند تا منطقه را از سکنه خالی کنند اما بسیاری از ساکنین این مناطق، از ترک این منطقه وحشت دارند و بسیاری نیز یا کودک و سالمندند که در منطقه جا مانده اند.
"سواتا" که نوزادی 18 ماهه و فرزندی 5 ساله دارد و هفت ماهه نیز باردار است، چندین ماه است در یکی از پناهگاه ها زندگی می کند. وقتی از او پرسیدند که آیا می خواهد منطقه دونستک را ترک کند؟ پاسخ داد که جایی برای رفتن ندارد و به حدی وحشت زده است که حتی جرات نمی کند پایش را از سرپناه بیرون بگذارد.
این ترس دائمی و عمیق، میان ساکنان منطقه دونستک رایج و کاملا قابل فهم است. چندین ماه است که همه مناطق مسکونی تحت حملات خمپاره ای و بمباران است. تقریبا هیچ منطقه ای در دونتسک امن نیست. طی کمتر از یک ساعت بعد از عبور ما، پلی که دو منطقه "پتروسکی" و "تکستیشلکی" را به هم متصل می کرد، بمباران شد. در راه برگشتمان دیدیم که مردان نارنجی پوش امداد رسان، تکه‌های بدن سرنشینان یکی از خودروهای سوخته روی پل را درون کیسه حمل جنازه می گذاشتند.
بسیاری از پزشکان و پرستاران در مناطق تحت سیطره دونتسک به ما گفتند که خدمات بهداشتی در این مناطق در حال فروپاشی است. کادر درمانی چندین ماه است حقوق دریافت نکرده اند، درمانگاه ها و بیمارستان ها از کمبود کادر درمانی، دارو و تجهیزات پزشکی رنج می برند. بسیاری از بیمارستان ها به خاطر بمباران ها و خمپاره ها به شدت آسیب دیده اند.
این وضعیت بحرانی در ارائه خدمات پزشکی موجب شده بسیاری از بیماران آسیب پذیر مخصوصا بیماران مبتلا به سل، ایدز و بیماری های خاص در معرض آسیب و خطر باشند.
پزشک ارشد مرکز درمان سل شهر دونستک، مکانی که محل نگهداری بیش از 500 بیمار - شامل 40 کودک- است، می گوید که این مرکز با کمبود داروهای درمان نوع 2 مواجه است و از ماه دسامبر ابزارهای آزمایشی این مرکز با کمبود مواجه است.
طبق اظهارات پزشک ارشد مرکز درمانی ایدز، محدودیت تردد اعمال شده از سوی دولت اکراین موجب شده تا تحویل کیت های تشخیص و داروهای مورد نیاز بیماران ایدزی با اخلال مواجه شود. سه هفته پیش،کارکنان این مرکز درمانی برای مجوز تردد در مناطق تحت کنترل شورشی ها اقدام کرده اند تا بتوانند داروهای مورد نیاز را تامین کنند اما هنوز خبری از این صدور این مجوزها نیست.
پزشکان تخمین می زنند بیش از شش هزار فرد مبتلا به ایدز در مناطق تحت کنترل شورشیان باشند که به این داروها نیاز دارند و ذخیره فعلی، فقط تا اواسط ماه مارس جوابگو خواهد بود.
رئیس مرکز پیوند و دیالیز بیمارستان "کالینیا"، بزرگترین بیمارستان منطقه دونستک نیز با اشاره به کمبود ذخایر دارویی و احتمال اخلال فرایندهای درمانی بیماران و به خطر افتادن جان بی شماری از بیماران می گوید: همینطوری است، اگر پرچم اوکراین باشد، زندگی هست و اگر نباشد، خودت هستی و خودت. از کی ما دیگر شهروندان اوکراین محسوب نمی شویم؟
رئیس مرکز اعصاب این بیمارستان نیز از کمبود داروهای ضروری سخن می گوید: نه تنها داروهای حیاتی، بلکه تجهیزات ابتدایی مورد نیاز اتاق عمل مانند گاز، باند و ... نیز تمام شده و اگر حمله دیگری رخ دهد و بیماری به جراحی نیاز داشته باشد، دیگر قادر به کمک نخواهیم بود. تنها یک قدم با فاجعه فاصله داریم.
ویکتوریا، یکی از پزشکان داروساز این بیمارستان، لیست 49 قلم از داروهایی را نشانمان داد که رو به اتمام است. در لیست دیگری از تجهیزات مورد نیاز، سرنگ، امپول، باند، گاز، وسایل جراحی، نوارهای ایکس ری و .. به چشم می‌خورد. او می گوید: طی چند روز تعدادی از این اقلام به پایان می رسد و اگر کمکی به ما نرسد، درمان بیماران با اخلال مواجه خواهد شد.
برخی از مشکلاتی که امروز شهروندان اوکراین شرقی با آن مواجهند، از پیامدهای ناگزیر جنگ است اما برخی از این موارد قابل اصلاح است. مقامات اوکراینی می توانند مجوز ورود گروه های بشر دوستانه را به منطق تحت سیطره شورشیان صادر کنند.