به گزارش دیدبان به نقل از «حوزه» ، پاسخ‌های حضرت آیت الله خامنه‌ای به سئوالاتی در خصوص قبله و احکام مبتلی به آن را منتشر می‌کند.

متن سؤالات و پاسخ‌های این مرجع تقلید به شرح ذیل است.

سؤال:۱- قبله یابى تنها به کمک قواعد علمى (جهت یابى یا روشهاى قبله یابى) چه حکمى دارد؟
سؤال:۲- قبله یابى تنها به کمک قبله نما یا قطب نما چه حکمى دارد؟

جواب:۱و۲) اگر از قواعد علمى و یا قبله‌نما اطمینان به جهت قبله حاصل شود، مانع ندارد و مى‌توان به آن اعتماد کرد.

سؤال: اگر در نماز سهواً صورت به طرف چپ یا راست برگردد، آیا نماز باطل است؟

جواب: اگر التفات صورت، فاحش نیست به گونه‌اى که تمام صورت به طرف راست و یا چپ برگردانده نشود، اشکال ندارد.

سؤال: مى‌خواستم بدانم که در نماز، انحراف از قبله تا چه حد مجاز است و به نماز لطمه‌اى نمى‌زند؟

جواب: عالماً و عامداً نباید منحرف شود، ولى اگر قبله را نداند و یا فراموش کند و از قبله منحرف شود و نماز بخواند و بعد متوجه شود، اگر به حدّ دست راست و یا دست چپ قبله نرسیده باشد (یعنى کمتر از ۹۰ درجه باشد)، نمازش صحیح است.

سؤال: اهمیت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانى قرار داشتى که جهت قبله مشخص نبود و راهى براى یافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدى که جهت قبله اشتباه بوده باید چه کرد؟

جواب: به طور کلّى کسى که هیچ راهى براى یافتن قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمى‌رود، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظیفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفى که نماز خوانده اشتباه بوده است، باید بنابر احتیاط، نماز خود را اعاده نماید.

سؤال: کسى که در حال اضطرار نمى‌تواند به طرف قبله نماز بخواند، آیا جهات غیر از قبله برایش یکسان است؟

جواب: اگر جهت قبله را نمى‌شناسد، باید تحقیق کند تا با موازین شرعى جهت قبله را تشخیص دهد ولى اگر با این که جهت قبله را مى‌داند، نمى‌تواند به جهت قبله نماز بخواند، باید به طرف یمین یا یسار به مقدارى که به ۹۰ درجه نرسد، نماز بخواند و مجزى است و با امکان منحرف شدن به کمتر از ۹۰ درجه، انحراف تا حدّ ۹۰ درجه یا بیشتر جایز نیست و نماز مجزى نیست و هر گاه در حالتى باشد که به هیچ نحو نتواند رو به قبله یا رو به نقطه نزدیک به قبله نماز بخواند به همان حال که هست نماز بخواند و صحیح و مجزى است و قضا ندارد.

سؤال: به من گفته شده که در آمریکاى شمالى قبله به سمت شمال شرقى است. نظرتان در این باره چیست؟

جواب: میزان در تشخیص قبله، خط امتدادى از جایگاه وقوف نمازگزار که بر روى کره زمین عبور کند و به کعبه معظمه برسد، مى‌باشد و تشخیص آن در هر مکانى با مکلف حاضر در آن مکان است که با ابزار علمى اطمینان بخش یا أمارات شرعیه و یا شهادت شهود تشخیص دهد.

سؤال: بنده در مسافرت‌هاى بین شهرى به قبله‌هاى سر راهى رستوران‌ها اعتماد ندارم و از قبله‌نما استفاده مى‌‌کنم، در یکى از مسافرت ها قبله‌اى که من به سمت آن نماز مى‌‌خواندم با قبله اى که از قبل در نمازخانه رستوران مشخص شده بود، اختلاف زیادى داشت و بنده نیز چون یقین داشتم که وظیفه اى نسبت به آگاه کردن بقیه مسافرها ندارم، حرفى نگفتم. آیا واقعاً بر گردن من حقى بوده است؟

جواب: در فرض سؤال، شما وظیفه‌اى نسبت به دیگران ندارید.

سؤال: شخصى در خانه‌اى زندگى مى‌‌کند و بدون تحقیق صحیح، رو به سمتى نماز مى‌‌خواند و بعد از گذشت مدتى معلوم مى شود که آن سمت اشتباه بوده، حالا وظیفه‌ این شخص نسبت به نمازهایى که خوانده چیست؟

جواب: اگر با استناد به طریق معتبر شرعى قبله را شناسایى کرد و به سوى آن جهت نماز خواند، نمازهاى گذشته محکوم به صحت است هر چند در صورت کشف خلاف به مقدارى که معلوم شده باشد که نمازش پشت به قبله بوده، احتیاطاً باید قضا نماید.

سؤال: آیا امروزه مى‌‌شود از قبله‌نما و یا خورشید، براى نشان دادن قبله استفاده کرد و چه قدر قابل اعتبارند؟

جواب: اگر موجب اطمینان است، مانعى ندارد.

سؤال: شخصى با فرض علم به جهت دقیق قبله، عمداً مقدارى به سمت راست یا چپ منحرف شده و نماز مى‌خواند نمازهاى او چه حکمى دارد؟

جواب: اگر قبله را تشخیص داده، انحراف از آن ولو به مقدار کم صحیح نیست.

سؤال: در مدرسه‌اى براى تعیین جهت قبله و ساخت محراب از قبله نماهاى مدرج موجود در کشور استفاده شده است اما برخى معتقدند اعتماد به قبله نماى فوق، معتبر نبوده و مى‌‌بایستى به شاخص رجوع کرد. نظر معظم‌له در خصوص اعتبار قبله‌نما براى تعیین قبله چیست؟

جواب: اگر اطمینان آور است، اعتماد به آن مانع ندارد.