دیدبان: مدتی است که برخی از مسوولان نکاشتن را راه‌حلی برای مبارزه با کم‌آبی و خشک شدن برخی از مناطق از جمله دریاچه ارومیه و زاینده‌رود می‌دانند. چندی پیش صحبت از برنج نکاشتن در استان‌های غیرشمالی بود و حالا هم صحبت از طرح نکاشت در اطراف دریاچه ارومیه.

به گزارش افکارنیوز ، براساس این طرح، کشاورزان چیزی نخواهند کاشت تا آب به دریاچه ارومیه برود و در قبال آن، یک پولی را دریافت می‌کنند. اگرچه اجرای این طرح به قطعیت نرسیده است و حرف و حدیث‌هایی از عقب‌نشینی دولت شنیده می‌شود، اما همچنان نمایندگان مجلس موضع شدیدی نسبت به این طرح دارند.

عابد فتاحی، نماینده مردم ارومیه در مجلس در گفت‌وگو با «افکارنیوز» مطرح می‌کند: خسارت اجرای این‌گونه طرح‌ها بالا است و اگر ما اجازه ندهیم کشاورزان به کشاورزی بپردازند و در کنار آن، هزینه و خرج و مخارج کشاورزان را تقبل نکنیم و یا نتوانیم تقبل کنیم، مشکلات اجتماعی سنگینی به‌وجود می‌آید که به هیچ‌وجه قابل جبران نیست.

* آقای فتاحی، در ماه‌های گذشته در رابطه با طرحی در درون دولت برای احیای دریاچه ارومیه صحبت شد به نام طرح «نکاشت». این طرح این معنا را داشت که مردم چیزی نکارند تا آب به دریاچه ارومیه بیاید و رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه هم جزو یکی از مدافعان این طرح بوده و هست. نظر شما درباره این طرح چیست؟

من اجرای این طرح را جزو پروژه‌های غیرعملی می‌دانم. ما به جای نکاشتن، باید به طرف محصولاتی برویم که آب کمتری مصرف می‌کنند و به طرف تغییر وضعیت برویم. طرح نکاشت امکان ندارد اجرایی شود.

* به نظر شما اگر چنین پول‌هایی به کشاورزان داده می‌شود، مثل برخی از طرح‌ها در دولت‌های قبلی به انحراف نمی‌رود و آثار سوء ندارد؟ دولت بهتر نیست چنین تسهیلاتی را در جهت مدرنیزه کردن بخش کشاورزی پرداخت کند؟

دقیقا همین‌طور است. تنها چاره کار این است که کشاورزی اطراف دریاچه ارومیه به سمت کشت‌هایی بروند که آب کمتری مصرف می‌کند و مدرنیزاسیون را در دستور کار قرار دهند. ما باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که اگر ما اجازه ندهیم کشاورزان به کشاورزی بپردازند و در کنار آن، هزینه و خرج و مخارج کشاورزان را تقبل نکنیم و یا نتوانیم تقبل کنیم، مشکلات اجتماعی سنگینی به‌وجود می‌آید که به هیچ‌وجه قابل جبران نیست.

ما باید سعی کنیم کشت‌های بسیار مدرنی داشته باشیم که آب بسیار کمی را می‌طلبد و استفاده از آب هم باید به صورن مدرن انجام شود. این تنها راه چاره در رابطه با کشاورزی است. ما صحبت‌های زیادی با کشاورزان و صاحب‌نظران این حوزه داشتیم و آنها هم بهترین راه چاره را همین موضوع دانسته‌اند. با این اوصاف، دولت بهتر است باید به جای عدم کاشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه توسط کشاورزان، شکل کشت را تغییر داده و آبیاری مدرن قطره‌ای و تحت فشار به جای آبیاری غرقابی اعمال شود و از سوی دیگر، باید مانع حفر چاه‌های غیرمجاز در آن مناطق شد.

* دولت از کارشناسان بسیاری برخوردار است. به نظر شما چه منطقی باعث شد که به سمت مطرح کردن چنین طرح‌هایی برود؟
در این رابطه سه موضوع مطرح است که به احیای دریاچه ارومیه مربوط می‌شود. یک مساله، به عدم کشت برمی‌گردد که من معتقدم این کار برای کشاورزان بسیار بد خواهد بود. هزینه‌های کشاورزان را نمی‌شود تقبل کرد؛ چراکه کشاورزان، زمین‌ها و محصولاتی دارند و سال‌های سال روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در این خصوص خیلی باید دقت کرد تا کشاورزی آنها را به شیوه کشت‌های مدرن از نظر آبی و محصول انجام شود.

دومین مساله‌ای که روی آن حساس هستیم، ندادن آب به آذربایجان‌شرقی است. این هم غیرعملی است. اهالی استان آذربایجان‌شرقی، برادران ما هستند و به آب شرب نیازمند هستند. ما نباید آب شرب آنها را تعدیل کنیم. این‌که بخواهیم تهدید کنیم که آب نمی‌دهیم و بروند از جای دیگری آب بیاورند، زیبنده مردم آذربایجان‌غربی نیست. ما نمی‌توانیم مثل کره‌شمالی و جنوبی برخورد کنیم. ما استان آذربایجان‌شرقی را برادر خود می‌دانیم.
مشکل آنها مشکل ماست و مشکل ما، مشکل آنها است. اگر دریاچه ارومیه، دریاچه ماست، برای آنها هم این دریایچه به همان اندازه اهمیت دارد. این‌که مطرح می‌شود که آب را می‌بندیم و مجبور نیستیم به آنها آب بدهیم، این حرف‌ها زیبنده مردم ما نیست.

من امیدوارم مسوولان در رابطه با مسایل آذربایجان‌شرقی و غربی نهایت دقت را داشته باشند که خدایی نکرده اختلافاتی پیش نیاید و بعدا نتوانیم این اختلافات را حل کنیم.

* به نظر شما اجرای این‌گونه پروژه‌ها چه خسارت‌هایی را به دنبال خواهد داشت؟ آیا در این زمینه برآوردی وجود دارد؟
رقم خسارت بالا خواهد بود. ببینید یک ماه قبل در ارومیه برف آمد که تمام درختان را تخریب کرد و ۹۰۰ میلیارد تومان به کشاورزان ما ضرر خورد. دولت نتوانست این خسارت را جبران کند و پولی ندارد که بدهد. حالا با این مساله که هزاران میلیارد تومان خسارت می‌بینیم.

درخواست من از وزارت جهادکشاورزی این است که فعلا آن هزینه‌هایی که اثبات شده و ۹۰۰ میلیارد تومان را بدهند و خسارت آنهایی که سه چهار قبل تمام محصولاتشان زیر برف از بین رفت را بدهند و حالا بعدا بگویند طرح نکاشت را می‌خواهیم اعمال کنیم.

* به نظر شما بهترین مکانیزم برای احیای دریاچه ارومیه چیست؟
تمامی دانشمندان داخلی و خارجی اذعان دارند که احیای دریاچه ارومیه در گرو تامین آب از منابعی است که پیش از این به دریاچه هدایت می‌شد. احیای دریاچه ارومیه بسیار سخت است و بستگی به بارندگی‌های خوبی دارد که در منطقه داشته باشیم. البته در حال حاضر دریاچه یک مقدار جان گرفته است. در همین حال، انتقال آب از دریای خزر به ارومیه می‌تواند پروژه خوبی باشد. همچنین تمام آب‌های اطراف دریاچه را به شکل قدیم می‌توان به سمت دریاچه هدایت کرد.

* از نظر شما، آوردن آب دریای خزر به دریاچه ارومیه شدنی است؟
می‌شود، اما تا آنجایی که خبر داریم، بهترین کار برای دریاچه ارومیه، فعال کردن آبریزها است و این‌که بتوانیم بیشتر از آبریزها بهره‌مند شویم.

* عملکرد دولت را در ارتباط با احیای دریاچه ارومیه قابل قبول می‌دانید؟
عملکرد دولت در احیای دریاچه ارومیه به نسبت مطلوب است. دولت برنامه‌های خیلی علمی برای احیای دریاچه ارومیه داده است، اما این‌که این طرح‌ها را چطور می‌خواهند عملیاتی کنند، برای من جای سوال دارد.

* یعنی دولت این امکان را ندارد؟
من فکر می‌کنم دولت نمی‌تواند این کار را انجام دهد.

یعنی اعتقاد دارید برنامه‌هایشان بلندپروازانه است؟
من معتقد هستم که دولت فقط راهکار می‌دهد و توان عملیاتی کردن و اجرای این طرح‌ها را ندارند.