به گزارش دیدبان به نقل از تسنیم ، آیت‌الله عباس کعبی نماینده مجلس خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با حضور در نشست سالانه اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل که در دانشگاه مازندران در حال برگزاری است، به سخنرانی پرداخت.
آیت‌الله کعبی گفت: یکی از نگاه‌ها به شرایط درونی کشور نگاه برون زاست. کسانی که به این نگاه معتقدند بر این باورند غرب شش تا هفت قرن از ما جلوتر است، بنابراین نمی‌توانیم در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت و ... به آنها برسیم بنابر این پیشرفت‌مان باید برون‌گرا باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: پیشرفت برون‌زا کم هزینه، آسان، پرفایده، بدون درد سر و معقول است. اگر ما بتوانیم اعتماد کشورهای پیشرفته غربی را به دست بیاوریم و نظم جهانی را رعایت کنیم می‌توانیم به رشد و تعالی برسیم. نهایت آرمان افراد معتقد به پیشرفت برون‌زا این است که در اروپا تحصیل کنند و یا در عرصه اقتصادی با غول‌های اقتصاد جهانی رقابت کنند. آنها هر چقدر هم که در امنیت پیشرفت می‌کنند باز هم به قدرت غربی ایمان دارند و از توان داخلی ناامید می‌شوند، بنابراین تصمیم می‌گیرند به آنها اقتدا کنند.
آیت‌الله کعبی ادامه داد: نگاه پیشرفت برون‌زا خود به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول بر این اعتقادند که از سر تا نوک پا باید غربی شود و از زمان مشروطیت نیز وجود داشتند. دسته دوم هم معتقدند در همه عرصه‌ها باید از آنان تبعیت کنیم به غیر از فرهنگ و دین و شعائر. البته این دیدگاه بیشتر به یک شعار شبیه است، چرا که اگر تمام مسائل غربی شود ناخواسته فرهنگ هم دچار تغییر می‌شود.
نمایند مجلس خبرگان با اشاره به نگاهی که در مقابل این نگرش وجود دارد تصریح کرد: در مقابل فرهنگ برون‌زا دو نگاه وجود دارد؛ نخست نگاه درون‌زا متوجه بیرون که بر این باورند اگر ما پیشرفت را آغاز کنیم می‌توانیم در میان راه از غربیان کمک بگیریم و کم کم خود را به آنها برسانیم.
وی نگاه درون‌زای نوع دوم را مستقل از مسائل بیرونی خواند و این نگاه را مبنای پیشرفت و خودباوری و خود اتکایی و حرکت از درون دانست و اظهار داشت: البته این نگاه هم خود به دو دسته تقسیم می شود که دسته اول معتقد به پیشرفت با استقلال کامل ولی معطوف به گذشته هستند که در زمان حال و آینده زندگی نمی‌کنند و معطوف به ۱۴۰۰ سال پیش هستند. این گروه بلافاصله با یک سوال روبرو می‌شوند که مناسبات دولت‌های جهان کاملا عوض شده، چگونه می‌خواهید به گذشته برگردید؟ آنها در پاسخ تمدن امروز را جاهلی می‌خوانند و خود را مصمم به نابودی آن می‌دانند، اینان معتقدند باید تمدن دینی ایجاد کنیم.
آیت‌الله کعبی قشری‌گری شیوعی را غالب بر این مدل دانست و آنها را محافظه کار خواند، وی ادامه داد: نگاه دیگری که آن هم پیشرفت درون‌زا با استقلال کامل است نگاهی است که معطوف به آینده بوده و برای رسیدن به آن از وقایع گذشته درس می‌آموزند تا تمدن آینده را بسازند که این نگاه مورد تایید است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با برشمردن آثار منفی مدل‌های پیشرفت مذکور به بازخوانی آنها پرداخت و خاطرنشان کرد: نخست پیشرفت برون‌زا، این نگاه به این دلیل درست نیست چون ده‌ها سال طول می‌کشد و سبک زندگی غربی را به جامعه اسلامی تحمیل می‌کند، این نگاه اصالت درونی مسلمانان را از بین می برد و آنها را گرفتار مصرف‌گرایی می کند چنین جامعه‌ای دیگر به فکر ساختن آینده و حرکت به جلو نمی‌افتد.
وی افزود: آثار منفی دیگری که می‌توان به آن اشاره نمود تسامح و عقب‌نشینی در تمام عرصه‌ها و نیز تضعیف منابع انسانی و قدرت خلاقیت است. دیگر نگاه برون‌زا معطوف به گذشته است که آثار منفی آن بدین شرح است: یکی از دست‌آوردهای این نگاه عقب‌ماندگی اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است که قدرت تخریب بالایی دارد. نگاه سلفی‌ها و تکفیری‌ها که همه چیز را نابود می‌کنند، سندی بر این مدل است. در مقابل این نگاه گروهی حداقلی هستند که تنها می توانند نگاه محافظه‌کارانه داشته باشند. این مدل، تخریب و نابودی، بحران در زندگی، بن‌بست در طرح‌ها و تفرقه و نزاع که نام آن جنگ تمدنی است را به بشر تحمیل می‌کند. این تمدن به قطع شکست می‌خورد.
وی با اشاره به نگاه سوم، التقاطی بودن آن را صحیح دانست و اضافه کرد: نگاهی که با استقلال کامل معطوف به آینده باشد، نگاه انقلاب اسلامی است و در اندیشه امام و رهبری نمود داشته. این نگاه، نگاهی است که درون‌زای بیرون و دورن‌زای درون را شامل می‌شود. البته این نگاه چند بعد دارد که پایه‌های احیا هستند و ما به همین دلیل این نوع تمدن را احیاگر می‌دانیم. مقاومت فرهنگی یکی از این پایه‌ها هستند که منظور از آن تثبیت خودباوری در همه عرصه‌ها بر اساس تصمیم‌گیری محکم و حرکت به جلو با عزمی راسخ است.
آیت‌الله کعبی خاطرنشان کرد: استقلال‌طلبی، کادرسازی، تولید قدرت، داشتن پروژ جامعه تمدنی معطوف به آینده و داشتن دستگاه ادراکی الهی یعنی همان توکل به خدا ویژگی‌هایی هستند که برای به کارگیری این تمدن لازم می‌باشند.
این عضو مجلس خبرگان محقق شدن نگاه تمدنی مذکور را ضرورت ایجاد مولفه‌هایی دانست که درصدی از آنها در انقلاب اسلامی به واقعیت پیوستند. مولفه هایی چون تولید در همه عرصه‌ها، ساخت عقلی، بالا بردن عقلانیت جامعه، ساخت روحی و عاطفی، حرکت با عزت و کرامت و پیشرفت، رشد و تعالی و حضور فعال در همه عرصه‌ها.
آیت‌الله کعبی با اشاره به وظایف صنعت، دانشگاه و حوزه، مبانی مولفه‌های آنها را ایدئولوژیک دانست و برخی را بینشی، رفتاری خواند که از جمله این مولفه ها نیز به این موارد اشاره کرد: اعتقاد به نظام احسن الهی، حاکمیت مطلق خدا، قانون مندی الهی حاکم بر انسان ها (سنت‌های الهی)، اعتقاد به عبودیت تشریعی خدا، آمیختگی علم و ایمان و تقوا در صحنه زندگی، تعهد و تخصص در جامعه، رعایت حقوق مردم، برخورداری از آزادی و ابتکار عمل و خلاقیت که رهبری معظم آن را کرسی‌های آزاداندیشی و جنبش نرم‌افزاری نام نهادند، نگاه مثبت به جایگاه زن و مبارزه با فمنیسم که ساز و کاری متناقض با خانواده و پیشرفت دارد و نیز توجه به حقوق اقلیت ها براساس برابری و برادری.
عضو مجلس خبرگان رهبری چالش‌هایی را نیز در رابطه با نگاه احیاگر مطرح کرد که از میان آنها این موارد را برشمرد: گذشته‌گرایی و تن ندادن به تحول و مدیریت، تحجر و ایستایی، هنجارشکنی و شالوده‌شکنی که همان تندروی و افراط است، انزوا و گوشه‌گیری در زندگی سیاسی، مخالفت با دخالت دادن آموزه های دینی در زندگی اجتماعی و سیاسی که همان سکولاریسم است، نگاه تک ساحتی به دین که فقط آن را در مناسبات تشریفاتی خلاصه کنیم.
وی در پایان تک ساحتی و تک بعدی انگاشتن معارف دینی را مانعی بر سر راه پیشرفت تمدن نوین اسلامی دانست و صدق و امانت را گوهر دین‌داری خطاب کرد. ضعف در مدیریت جهان به عنوان مانعی اصلی در مقابل این پیشرفت تمدن اسلامی است که ما برای درگیر نشدن با این چالش‌ها باید بازه زمانی مشخصی را جزو الزامات پیشرفت خود قرار دهیم و رسالت خود را ارزیابی کنیم.
در ادامه این نشست پرسش و پاسخ دانشجویی صورت گرفت که نخستین سوال در رابطه با آینده مجلس خبرگان بود. کعبی در پاسخ به این سوال، گفت: جمعی از رسانه‌ها در تلاش هستند مجلس خبرگان را به مجلسی حزبی تبدیل کنند، اما این مجلس از این نوع نگاه‌ها منزه است. طبعا کسالت آیت الله مهدوی‌کنی به این اتفاقات دامن می‌زند. جلسه آینده مجلس خبرگان هم که در روزهای یازدهم، دوازدهم و سیزدهم شهریورماه برگزار می‌شود به علت کسالت رئیس مجلس به نائب رئیس اول یعنی آیت‌الله هاشمی شاهرودی واگذار خواد شد. حال اگر وضعیت رئیس فعلی این مجلس منجر به فوت شود این مجلس ملزم به برگزاری انتخابات می‌شود.
دومین سوال درباره حمایت جامعه مدرسین از برخی نامزدها در انتخابات ریاست‌جمهوری بود که کعبی، پاسخ داد: در حال حاضر وحدت و همدلی بین مجموعه روحانیت برای انجام رسالت خود وجود دارد، اما اجازه دهید که این مسئله را بگذارم و بگذرم.
آخرین سوالی که از آیت‌الله عباس کعبی پرسیده شد برخی اتفاقات نامناسبی بود که در این دولت به وقوع می پیوندد، اما علیرغم تلاش‌های جدی دولت، علامت سوال‌هایی در اذهان جامعه باقی می‌ماند، عضو مجلس خبرگان در پاسخ گفت: من سخنگوی جامعه مدرسین هستم، اما تدبیرهایی اندیشیده شده که بر پایه وحدت و نگرش با استفاده از تجربه گذشتگان اتفاق بیفتد.
آیت‌الله کعبی گفت: یکی از نگاه‌ها به شرایط درونی کشور نگاه برون زاست. کسانی که به این نگاه معتقدند بر این باورند غرب شش تا هفت قرن از ما جلوتر است، بنابراین نمی‌توانیم در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت و ... به آنها برسیم بنابر این پیشرفت‌مان باید برون‌گرا باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: پیشرفت برون‌زا کم هزینه، آسان، پرفایده، بدون درد سر و معقول است. اگر ما بتوانیم اعتماد کشورهای پیشرفته غربی را به دست بیاوریم و نظم جهانی را رعایت کنیم می‌توانیم به رشد و تعالی برسیم. نهایت آرمان افراد معتقد به پیشرفت برون‌زا این است که در اروپا تحصیل کنند و یا در عرصه اقتصادی با غول‌های اقتصاد جهانی رقابت کنند. آنها هر چقدر هم که در امنیت پیشرفت می‌کنند باز هم به قدرت غربی ایمان دارند و از توان داخلی ناامید می‌شوند، بنابراین تصمیم می‌گیرند به آنها اقتدا کنند.
آیت‌الله کعبی ادامه داد: نگاه پیشرفت برون‌زا خود به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول بر این اعتقادند که از سر تا نوک پا باید غربی شود و از زمان مشروطیت نیز وجود داشتند. دسته دوم هم معتقدند در همه عرصه‌ها باید از آنان تبعیت کنیم به غیر از فرهنگ و دین و شعائر. البته این دیدگاه بیشتر به یک شعار شبیه است، چرا که اگر تمام مسائل غربی شود ناخواسته فرهنگ هم دچار تغییر می‌شود.
نمایند مجلس خبرگان با اشاره به نگاهی که در مقابل این نگرش وجود دارد تصریح کرد: در مقابل فرهنگ برون‌زا دو نگاه وجود دارد؛ نخست نگاه درون‌زا متوجه بیرون که بر این باورند اگر ما پیشرفت را آغاز کنیم می‌توانیم در میان راه از غربیان کمک بگیریم و کم کم خود را به آنها برسانیم.
وی نگاه درون‌زای نوع دوم را مستقل از مسائل بیرونی خواند و این نگاه را مبنای پیشرفت و خودباوری و خود اتکایی و حرکت از درون دانست و اظهار داشت: البته این نگاه هم خود به دو دسته تقسیم می شود که دسته اول معتقد به پیشرفت با استقلال کامل ولی معطوف به گذشته هستند که در زمان حال و آینده زندگی نمی‌کنند و معطوف به ۱۴۰۰ سال پیش هستند. این گروه بلافاصله با یک سوال روبرو می‌شوند که مناسبات دولت‌های جهان کاملا عوض شده، چگونه می‌خواهید به گذشته برگردید؟ آنها در پاسخ تمدن امروز را جاهلی می‌خوانند و خود را مصمم به نابودی آن می‌دانند، اینان معتقدند باید تمدن دینی ایجاد کنیم.
آیت‌الله کعبی قشری‌گری شیوعی را غالب بر این مدل دانست و آنها را محافظه کار خواند، وی ادامه داد: نگاه دیگری که آن هم پیشرفت درون‌زا با استقلال کامل است نگاهی است که معطوف به آینده بوده و برای رسیدن به آن از وقایع گذشته درس می‌آموزند تا تمدن آینده را بسازند که این نگاه مورد تایید است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با برشمردن آثار منفی مدل‌های پیشرفت مذکور به بازخوانی آنها پرداخت و خاطرنشان کرد: نخست پیشرفت برون‌زا، این نگاه به این دلیل درست نیست چون ده‌ها سال طول می‌کشد و سبک زندگی غربی را به جامعه اسلامی تحمیل می‌کند، این نگاه اصالت درونی مسلمانان را از بین می برد و آنها را گرفتار مصرف‌گرایی می کند چنین جامعه‌ای دیگر به فکر ساختن آینده و حرکت به جلو نمی‌افتد.
وی افزود: آثار منفی دیگری که می‌توان به آن اشاره نمود تسامح و عقب‌نشینی در تمام عرصه‌ها و نیز تضعیف منابع انسانی و قدرت خلاقیت است. دیگر نگاه برون‌زا معطوف به گذشته است که آثار منفی آن بدین شرح است: یکی از دست‌آوردهای این نگاه عقب‌ماندگی اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است که قدرت تخریب بالایی دارد. نگاه سلفی‌ها و تکفیری‌ها که همه چیز را نابود می‌کنند، سندی بر این مدل است. در مقابل این نگاه گروهی حداقلی هستند که تنها می توانند نگاه محافظه‌کارانه داشته باشند. این مدل، تخریب و نابودی، بحران در زندگی، بن‌بست در طرح‌ها و تفرقه و نزاع که نام آن جنگ تمدنی است را به بشر تحمیل می‌کند. این تمدن به قطع شکست می‌خورد.
وی با اشاره به نگاه سوم، التقاطی بودن آن را صحیح دانست و اضافه کرد: نگاهی که با استقلال کامل معطوف به آینده باشد، نگاه انقلاب اسلامی است و در اندیشه امام و رهبری نمود داشته. این نگاه، نگاهی است که درون‌زای بیرون و دورن‌زای درون را شامل می‌شود. البته این نگاه چند بعد دارد که پایه‌های احیا هستند و ما به همین دلیل این نوع تمدن را احیاگر می‌دانیم. مقاومت فرهنگی یکی از این پایه‌ها هستند که منظور از آن تثبیت خودباوری در همه عرصه‌ها بر اساس تصمیم‌گیری محکم و حرکت به جلو با عزمی راسخ است.
آیت‌الله کعبی خاطرنشان کرد: استقلال‌طلبی، کادرسازی، تولید قدرت، داشتن پروژ جامعه تمدنی معطوف به آینده و داشتن دستگاه ادراکی الهی یعنی همان توکل به خدا ویژگی‌هایی هستند که برای به کارگیری این تمدن لازم می‌باشند.
این عضو مجلس خبرگان محقق شدن نگاه تمدنی مذکور را ضرورت ایجاد مولفه‌هایی دانست که درصدی از آنها در انقلاب اسلامی به واقعیت پیوستند. مولفه هایی چون تولید در همه عرصه‌ها، ساخت عقلی، بالا بردن عقلانیت جامعه، ساخت روحی و عاطفی، حرکت با عزت و کرامت و پیشرفت، رشد و تعالی و حضور فعال در همه عرصه‌ها.
آیت‌الله کعبی با اشاره به وظایف صنعت، دانشگاه و حوزه، مبانی مولفه‌های آنها را ایدئولوژیک دانست و برخی را بینشی، رفتاری خواند که از جمله این مولفه ها نیز به این موارد اشاره کرد: اعتقاد به نظام احسن الهی، حاکمیت مطلق خدا، قانون مندی الهی حاکم بر انسان ها (سنت‌های الهی)، اعتقاد به عبودیت تشریعی خدا، آمیختگی علم و ایمان و تقوا در صحنه زندگی، تعهد و تخصص در جامعه، رعایت حقوق مردم، برخورداری از آزادی و ابتکار عمل و خلاقیت که رهبری معظم آن را کرسی‌های آزاداندیشی و جنبش نرم‌افزاری نام نهادند، نگاه مثبت به جایگاه زن و مبارزه با فمنیسم که ساز و کاری متناقض با خانواده و پیشرفت دارد و نیز توجه به حقوق اقلیت ها براساس برابری و برادری.
عضو مجلس خبرگان رهبری چالش‌هایی را نیز در رابطه با نگاه احیاگر مطرح کرد که از میان آنها این موارد را برشمرد: گذشته‌گرایی و تن ندادن به تحول و مدیریت، تحجر و ایستایی، هنجارشکنی و شالوده‌شکنی که همان تندروی و افراط است، انزوا و گوشه‌گیری در زندگی سیاسی، مخالفت با دخالت دادن آموزه های دینی در زندگی اجتماعی و سیاسی که همان سکولاریسم است، نگاه تک ساحتی به دین که فقط آن را در مناسبات تشریفاتی خلاصه کنیم.
وی در پایان تک ساحتی و تک بعدی انگاشتن معارف دینی را مانعی بر سر راه پیشرفت تمدن نوین اسلامی دانست و صدق و امانت را گوهر دین‌داری خطاب کرد. ضعف در مدیریت جهان به عنوان مانعی اصلی در مقابل این پیشرفت تمدن اسلامی است که ما برای درگیر نشدن با این چالش‌ها باید بازه زمانی مشخصی را جزو الزامات پیشرفت خود قرار دهیم و رسالت خود را ارزیابی کنیم.
در ادامه این نشست پرسش و پاسخ دانشجویی صورت گرفت که نخستین سوال در رابطه با آینده مجلس خبرگان بود. کعبی در پاسخ به این سوال، گفت: جمعی از رسانه‌ها در تلاش هستند مجلس خبرگان را به مجلسی حزبی تبدیل کنند، اما این مجلس از این نوع نگاه‌ها منزه است. طبعا کسالت آیت الله مهدوی‌کنی به این اتفاقات دامن می‌زند. جلسه آینده مجلس خبرگان هم که در روزهای یازدهم، دوازدهم و سیزدهم شهریورماه برگزار می‌شود به علت کسالت رئیس مجلس به نائب رئیس اول یعنی آیت‌الله هاشمی شاهرودی واگذار خواد شد. حال اگر وضعیت رئیس فعلی این مجلس منجر به فوت شود این مجلس ملزم به برگزاری انتخابات می‌شود.
دومین سوال درباره حمایت جامعه مدرسین از برخی نامزدها در انتخابات ریاست‌جمهوری بود که کعبی، پاسخ داد: در حال حاضر وحدت و همدلی بین مجموعه روحانیت برای انجام رسالت خود وجود دارد، اما اجازه دهید که این مسئله را بگذارم و بگذرم.
آخرین سوالی که از آیت‌الله عباس کعبی پرسیده شد برخی اتفاقات نامناسبی بود که در این دولت به وقوع می پیوندد، اما علیرغم تلاش‌های جدی دولت، علامت سوال‌هایی در اذهان جامعه باقی می‌ماند، عضو مجلس خبرگان در پاسخ گفت: من سخنگوی جامعه مدرسین هستم، اما تدبیرهایی اندیشیده شده که بر پایه وحدت و نگرش با استفاده از تجربه گذشتگان اتفاق بیفتد.