دیدبان

چرا عربستان به جای تقابل گزینه گفت‌وگو با ایران را در پیش گرفت؟

چرا عربستان به جای تقابل گزینه گفت‌وگو با ایران را در پیش گرفت؟

به گزارش دیدبان به نقل از تسنیم ، پایگاه خبری النشره اعلام کرد ؛ طی دهه های گذشته روابط بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی شاهد ایستگاه های پر تنشی در روابط فیما بین بوده است، چرا که سعودی ها هم معتقدند جمهوری اسلامی ایران پروژه توسعه طلبانه ای را در عمق کشورهای عربی دنبال می کند که این پروژه ها سیاست های ریاض برای گسترش نفوذ تاریخیش را تحت تاثیر قرار می دهد، از این رو با هر وسیله ممکن سعودی ها سعی کردند در برابر این نفوذ بایستند.

در سالیان اخیر در برخی از میدان های عربی شاهد نوعی از آن چه می توان آن را " جنگ سرد " بین دو طرف نامید مشاهده کردیم، این مساله در سالیان اخیر جنگ داخی سوریه نمود بیشتری به خود گرفت، در این بین عربستان سعودی از مخالفان مسلح نظام سوریه حمایت کرد و دولت ایران از دولت سوریه در عرصه های مختلف اقتصادی و سیاسی و نظامی در کنار نظام سوریه ایستاد، اما آن چه در این بین تازگی دارد دعوتی است که شاهزاده سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان از محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای سفر به ریاض به عمل آورد نمود یافته است.

در این راستا این دعوت را می توان اگر البته صادقانه باشد به این معنی تلقی کرد که عربستان سعودی در صدد بازنگری در سیاست های خارجی خود در منطقه است، چرا که ریاض به خاطر برخی از سیاست هایی که در پیش گرفته بود در بیش از یک محل با شکست رو به رو شده است، که در این بین سوریه، عراق و لبنان را از ان جمله می توان دانست، عربستان به خوبی می داند اگر شکستی هم در این عرصه ها داشته همه به دلیل ایران بوده است، از این رو عربستان به فکر چاره افتاده است و برکناری شاهزاده بندر بن سلطان از سوی مقامات سعودی که یکی از نشانه های تندروی نظام سعودی به شمار می آمد یکی از نشانه های موثر در جهت بیان این مساله است.

از این رو این دعوت می تواند به مثابه اقدامی از سوی مقامات سعودی در جهت بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران تلقی شود، حتی دیدار عبدالرحمن الشهری سفیر جدید عربستان سعودی در ایران با هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران را می توان مقدمه ای برای این مرحله جدید توصیف کرد.

از سوی دیگر یکی از کارشناسان مسائل خلیج فارس در این باره می گوید: عربستان سعودی در ان دوره ناگزیر بود این گزینه را در قبال ایران انتخاب کند، چرا که شرایط آن دوره بسیار بحرانی بود اما اکنون این اوضاع ظرف ماه های اخیر تغییر کرده است از این رو عربستان سعودی سیاست آشتی و حل پرونده های منطقه ای را در پیش گرفته است.

کارشناسان عرب در این باره معتقدند: آن چه روی داده در واقع تغییری ریشه ای در سیاست خارجی عربستان سعودی تلقی می شود، ریاض که تا دیروز به صورت قاطع با هر گونه مذاکره و گفت وگو با ایران مخالفت می کرد اکنون این نرمش را نشان داده است، البته ظریف هم در طول این مدت به کشورهای متعدد حوزه خلیج فارس سفر کرد و به عربستان سعودی سفر نکرد اما هنوز همه در انتظار آغاز گفت وگوهای اصلی هستیم چرا که آن چه از طرف عربستان مشاهده کردیم تنها در حد علاقمندی به انجام گفت وگوها بود.

البته تلاش عربستان سعودی برای گفت وگو با ایران را به دور از منافع آمریکا نمی توان متصور بود، بخصوص این که روابط بین عربستان سعودی و آمریکا همواره بر پایه اصل تحقق منافع تاریخی دو جانبه متمرکز بوده و بین این دو کشور در عرصه های مختلف منطقه هماهنگی خاصی حاکم است، حتی در مساله مذاکرات آمریکا و ایران درباره پرونده هسته ای هم در این باره نقشی برجسته داشته است.

آن چه اخیراً از سوی عربستان سعودی شاهدش بودیم مذاکرات هسته ای  تهران با غرب در آن بی تاثیر نبوده است بخصوص این که این مذاکرات در مرحله پایانی خود قرار گرفته است و ریاض را بر آن داشت تا از این تحولات بزرگ خیلی خود را دور نسازد، حتی مقامات این کشور را برآن داشت تا طی چندین نوبت با مقامات آمریکایی دیدار داشته باشند و دیدار اخیر باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا با مقامات سعودی در ریاض هم می تواند در این راستا بوده باشد.

اما بی شک آن چه روی داده عقب نشینی از جانب عربستان به نفع نفوذ ایرانی در منطقه تلقی می شود، البته در مجموع این مساله می تواند به نفع ملت های منطقه باشد چرا که منطقه در طول مدت اخیر شاهد بسیاری از نزاع ها بوده و باید از این طریق به این نزاع ها خاتمه داده شود.

برخی دیگر از کارشناسان در این باره معتقدند شاید عربستان سعودی هرگز تمایلی به این دیدار و گفت وگو با ایران نداشته اما اوضاع فعلی مرحله کنونی این کشور را بر آن داشت تا به این امر تن دهد، چرا که عربستان هم اکنون با فشارهای داخلی و خارجی بسیاری رو به رو است و اگر در این راه گام بر نمی داشت شاید دیری نمی پایید خود را در منطقه تنها می یافت، اما به نظر می رسد در این عرصه مساله انتخاب رئیس جمهوری جدید لبنان یکی از آزمون های اولیه این گفت وگو و نزدیکی مجدد خواهد بود.

این کارشناسان تاکید می کنند: نباید فراموش کنیم که دعوت عربستان از ایران برای مذاکره و گفت‌وگو از طریق شاهزاده سعود الفیصل در جریان دیدار چاک هیگل وزیر دفاع امریکا از ریاض مطرح شد و تنها چند روز قبل وی یعنی میهمان آمریکایی در شورای همکاری خلیج فارس میهمان نشست وزرای دفاع این کشورها بود و پرونده هسته ای ایران را بررسی می کردند.

مرتبط‌ها

بیشترین سقوط ارزش سهام وال استریت در یک روز

دولت آمریکا به کشتن شهروندان ایرانی افتخار می‌کند

مقابله با کرونا از منظر حکمرانی (1)

آمریکا برای آزادی مزدور اسرائیلی، دست به تهدید و ارعاب زد

افشای نام‌های جدید از شاهزادگان بازداشت‌شده

استیصال رسانه‌ای ائتلاف در یمن